(FOTO) BICIKLOM KROZ VOJVODINU: Alibunar (1) Imena na ploči ispred Rumunske crkve sećaju na krvavo leto 1944.

Pušten je u rad u septembru 2018. a sastoji se od 21 turbine, ukupnog kapaciteta 42 megavata, što omogućava snabdevanje električnom energijom oko 38.000 domaćinstava.
 

Silazim sa magistralnog puta koji vodi ka Vršcu i ulazim u varošicu Alibunar, sedište istoimene opštine koje ujedno nije i najveće naselje u njoj. Naime, od Alibunara koji prema popisu iz 2022. ima 2.694 stanovnika - veći su Banatski Karlovac sa 4.428 i Vladimirovac sa 3.237 žitelja…
 

Sačuvani i funkcionalni železnički objekti i tehnički uređaji na stanici u Alibunaru mogli bi da budu deo jedinstvene i vredne postavke Železničkog muzeja ako se on nekada bude proširivao u odnosu na svoju trenutnu skromnu postavku. Na ulascima u stanicu su stražarske kućice sa upravljačkim blokovima. Rampe na pružnom prelazu nisu automatizovane, pa se još uvek koriste nekadašnji ručni čekrci. Druga stražarska kućica je na suprotnom kraju stanice. U kućici se nalazi složen upravljački blok, koji se još uvek koristi. Kolosecima se upravlja ručnim skretnicama. 

Rampe na pružnim prelazima nisu automatizovane, pa se za spuštanje i podizanje rampi koristi nekadašnji sistem čekrka, koturača i sajli. Kada su na većini stanica signali zamenjeni semaforima, najveći broj mehaničkih signala je uklonjen ali neki od njih su sačuvani baš ovde u Alibunaru. 
 

U vreme parnih lokomotiva obavezni stanični objekti bili su vodotornjevi i vodonapojnici. Vodotornjevi su, zahvaljujući visini, često bili siguran putokaz do stanice. Nakon zamene parnih lokomotiva, većina vodotornjeva je uklonjena. Jedan od sačuvanih je takođe ovde - u Alibunaru.
Pruge i pružni uređaji složen su sistem koji zahteva redovan nadzor i održavanje. Jedan od načina za prevoz pružnih radnika prugom bile su dresine. Mala, slikovita železnička vozila pokretana su ručno. Korišćene su pedale, ili poluge. Vremenom, dresine su zamenjene servisnim vagonima. Zaboravljene su, ali se ponekad mogu videti na nekom od slepih koloseka. O značaju dresina govore posebni objekti, namenjeni za njihov smeštaj. Bilo ih je na svakoj većoj stanici. Jedan od sačuvanih objekata za čuvanje dresina takođe je na železničkoj stanici u Alibunaru.

Poslednjih godina železničkom stanicom Alibunar najčešće saobraćaju kargo vozovi. Putnički saobraćaj sveden je na nekoliko lokalnih polazaka - šest dnevno iz Vršca za Beograd i isto toliko u suprotnom smeru.
 

Železničkom ulicom spuštam se do centra Alibunara gde me na ulazu u Gradski park dočekuje veliki bilbord sa fotografijama najboljih đaka generacije 2023/2024. Sudeći po imenima i prezimenima, polovina njih su srpskog, polovina rumunskog porekla.
 

Osnovna škola “Bratstvo jedinstvo” u Alibunaru svoje korene vuče još iz 1802. godine. Nastavu danas pohađa oko 400 učenika. Pored matične škola u Alibunaru postoji i izdvojeno odeljenje u Seleušu a nastava se izvodi na srpskom i rumunskom jeziku. 
 

U Gradskom parku se nalaze srpska i rumunska pravoslavna crkva. Obe su sveže okrečene i dobro održavane. Radovi na izgradnji Rumunske paravoslavne crkve Svetog Petra i Pavla otpočeli su 1895. i to prema projektu Adriana Diacona a objekat je u to vreme bio jedan od lepših po stilu, veličini i položaju. Dana 14. septembra 1896. postavljen je krst na vrhu tornja a zatim su usledile još dve godine neprestanog rada tokom kojih su završeni radovi unutar crkve: ikonostas, i oslikavanje neophodnih elemenata za službenika bogosluženja. 
 

Tekst i foto: Robert Čoban