CRNU GORU I HRVATSKU BRINU DEMOGRAFSKI PODACI Negativan prirodni priraštaj zahteva hitne mere
PODGORICA/ZAGREB: Negativni prirodni priraštaj u Crnoj Gori će se nastaviti i ugroziće osnovnu biološku budućnost zemlje, upozorio je profesor Univerziteta Crne Gore Miroslav Doderović i dodao da je zato neophodno preduzeti mere na nivou opština i države.
Mere, prema njegovim rečima, podrazumevaju pomoć mladim bračnim parovima, porodicama sa decom, porodicama koje zbog zdravstvenih razloga ne mogu da dobiju decu. „Treba da uspostavimo politike koje će podstaći oporavak društva kad je u pitanju demografija i prirodni priraštaj”, kazao je Doderović za podgoričke Vijesti.
Popis stanovništva pokazao je da je prosečna starost crnogorskog stanovništva 39,7 godina, a najdublja demografska starost gde je stanovništvo starije od 43 godine, zabeležena je u čak čak devet opština. Poređenja radi, samo jedna opština - Plužine, imala je takvu demografsku sliku na popisu iz 2011. godine. Duboka demografska starost (prosečna starost stanovništva je između 40 i 43 godine) zabeležena je u osam opština. U preostalih osam opština zabeležena je demografska starost - prosečna starost stanovništva od 35 do 39 godina. “
Poslednji popis stanovništva pokazuje još jednu činjenicu - smanjeni broj stanovnika u Crnoj Gori. Tome treba dodati da od 620.000 stanovnika veliki broj čine stranci koji su demografski pokretljivi (pitanje je da li će u Crnoj Gori ostati do narednog popisa). Zato demografi ukazuju na to da država treba mnogo više pažnje da posveti svim ovim podacima.
Što se Hrvatske tiče, podaci Hrvatskog zavoda za javno zdravlje (HZJZ) o prirodnom kretanju stanovništva u 2023. godini govore da je prošle godine rođeno najmanje dece još od 1991. godine, a životni vek je za tri godine kraći od EU proseka! U Hrvatskoj je prošle godine rođeno 32.170 dece. Hrvatska se u poslednje tri decenije ubraja u nisko natalitetne zemlje: 1997. godine, na primer, u toj zemlji je rođeno 55.501 dete, 2000. bilo je 43.746 novorođenih, a od 2013. i ulaska Hrvatske u EU taj je broj pao ispod 40.000 i kontinuirano nastavio da se smanjuje. Prošle godine je, prema istim podacima, pao i mortalitet - bilo je 51.275 umrlih, 5.704 manje u odnosu na 2022. Stopa prirodnog priraštaja bila je negativna i iznosila je -5,0, odnosno bilo je 19.105 više umrlih nego rođenih.
Negativan prirodni priraštaj imaju gotovo sve županije, s tim da je najgore u Ličko-senjskoj, Primorsko-goranskoj i Karlovačkoj, a najbolja situacija je u Međimurskoj županiji. Prema podacima Eurostata, za muškarce očekivano trajanje života poraslo je sa 74.6 na 75.4 godina, dok se za žene beleži porast s 80.8 godina na 81.8 godina.
Očekivano trajanje života u Hrvatskoj za tri godine je kraće od EU proseka, pa je prošle godine u Hrvatskoj taj prosek za oba pola bio 78.6 godina, a u EU 81.5 godina. HZJZ je objavio i izveštaj o pobačajima u zdravstvenim ustanovama u 2023., prema kojem je evidentirano 3015 legalno indukovanih pobačaja, odnosno 9,3 pobačaja na sto porođaja. Broj pobačaja u prošloj godini u Hrvatskoj bio je za 23 manji u odnosu na 2022. godinu.