ARHITEKTURA I NOVI SAD Prava novosadska kuća
Ulica cara Dušana, kao i brojne druge novosadske ulice, poslednjih je decenija doživela ogroman arhitektonski i vizuelni preobražaj. Skoro do granice prepoznavanja.
Dok je središnji deo ove prometne saobraćajnice nalik nekom bulevaru bio popunjavan novim stambeno-poslovnim objektima još od sredine devedesetih godina, njen početak i kraj dugo vremena je bio nedefinisan; pa i zapostavljen. Završni deo ulice, prema tromeđi sa Limanom 4, početkom Telepa i novim Bulevarom patrijarha Pavla, sada se uveliko pretvara u novo stambeno naselje, sa više blokovskih zgrada, kao svojevrsni nastavak najpoznatijeg niza novosadskih naselja. Sa druge strane, prema kompleksu brojnih gradskih bolničkih objekata nastajalih u kontinuitetu više od stotinu godina, i Futoškoj ulici, kojom svakodnevno u grad stiže više desetina hiljada stanovnika Veternika i Futoga, protekle su godine, nekako tiho i skoro neprimetno izgrađene dve, jedinstvene, stambene lamele, projektovane u arhitektonskom birou Kuzmanov&Partners (arh. Lazar Kuzmanov i Miljan Cvijetić).
Shodno specifičnim urbanističkim uslovima i limitiranoj spratnosti objekata ova tzv. dvotraktna zgrada markirala je atraktivan ugao nekih od najprometnijih novosadskih saobraćajnica. Nenametljiva u svojoj arhitektonskoj koncepciji, uz pažljivu materijalizaciju i osmišljeno neposredno parterno okruženje, zgrada je ubrzo po izgradnji privukla pažnju svojom neobičnom, a posve jednostavnom strukturom koja je ređe primenjivan model u domaćoj stambenoj arhitekturi.
Zgodan, slobodnostojeći položaj, autori su uspešno iskoristili obrativši pažnju na sve fasade, sa akcentom na onu centralnu, prema Futoškoj ulici. Kombinujući duboke balkonske lože sa, za ovaj arhitektonski biro, već karakteristične zidane ramove, različitog (tamnog) tonaliteta, koji uokviruju fasadu kao svojevrsnu umetničku sliku na zidu, izrastao je jedan od poslednjih gradskih solitera, sa tek sedam stambenih etaža i visokim, poslovnim prizemljem. Igra simetrije i asimetrije, kao deo umetničkog oblikovanja uobičajene, svakodnevne, stambene arhitekture, doprinela je pojačanoj likovnoj dinamici glavnog fasadnog platna.
U ovom dvojnom a jedinstvenom objektu, povezanom zatvorenim pasarelama, smešteno je osamdeset stanova različitih kvadratura, od garsonjera do raskošnijih stambenih prostora. Kombinatorika samih stambenih jedinica je jasna i pregledna, sa naglaskom na proširenim dnevnim boravcima svih stanova, bez obzira na njihove veličine, što je doprinelo povećanju udobnosti korisnika. Svojom panonskom, skoro komšijskom prisnošću, unutar frekventnog urbanog okruženja, ova zgrada emituje jedan sasvim zanimljiv, nesvakidašnji utisak – kao da je oduvek bila tu. Investitor je novosadska građevinska kompanija Erker inženjering, ujedno zaslužna i za zelenu terasu na krovu kao i puzavice na horizontalnim terasama, čiji će se efekati godinama pojačavati.
Vladimir Mitrović
