Premijera opere „Faust”: Visoki izvođački dometi

Gunoov “Faust” sa libretom zasnovanim na motivima istoimenog čuvenog Geteovog dela i nemačke legende o čoveku koji je dušu prodao đavolu, premijerno je izveden 1859. godine u Parizu, naišavši na veliki uspeh, koji je ovom kompozitoru doneo međunarodni ugled i slavu.

Gunoov “Faust”, koji je na osoben način uskladio je i objedinio odlike komične opere i velike francuske opere, od prvih izvođenja osvojio je publiku postavši nezaobilazan deo repertoara svih velikih operskih scena. Pri tome se, kao kuriozitet može pomenuti i činjenica da se u Nemačkoj ova opera izvodila sa izmenjenim naslovom – umesto “Faust”, opera je preimenovana u “Margareta”, ili “Grethen”, da bi se izbegla zamena sa operom “Faust” koju je u isto vreme, polovinom devetnaestog stoleća napisao nemački kompozitor Luis Špor.

Ambiciozni  poduhvat postavljanja na scenu Gunoove opere postavilo je pred umetničke rukovodioce i članove ansambla vrlo složene zadatke, iziskujući od njih i veliki trud i zalaganje. I kako se nakon premijere, po dugim aplauzima i ovacijama publike moglo zaključiti, ovaj uloženi trud nikako nije bio uzaludan, a kao rezultat ostvarena je izuzetno uspešna, dinamična i uzbudljiva operska predstava. 

Predstavu je režirao mladi gostujući reditelj iz Beograda Aleksandar Nikolić, koji je nastojao da pođednako istakne dominantnu, romantičarskim muzičkim lirizmom prožetu motivsku liniju nesrećne ljubavi Margarete i Fausta, kao i neprekidnu i uvek neizvesnu borbu dobra i zla, ocrtanu kroz dramatičnu sudbinu Margaretinog zlosrećnog ljubavnika dr Fausta, koji u želji da povrati mladost i radost života pozove u pomoć đavola, postajući potom njegov sluga.

Maštovitim i svrsishodnim Nikolićevim režijskim rešenjima uobličen je pregnantan i logičan razvojni tok predstave, u snažnoj gradaciji koja je neumoljivo vodila ka tragičnom raspletu i nakon njega, ipak religijskom utehom hrišćanskog spasenja Margaretine duše, ozarenom raspletu. Gost dirigent iz Italije Alesandro Solinas pouzdano i nadahnuto je vodio soliste, hor i orkestar, gradeći zajedno sa njima slojevitu i brižljivo tonski i dinamički iznijansiranu muzičku potku dela, u kojoj su se uz sjajne pevačke kreacije solista posebno isticale i impresivne horske numere.

U naslovnoj ulozi doktora Fausta nastupio je gostujući tenor Dejan Maksimović, sugestivno gradeći svoj lik koji prolazi kroz niz preobražaja, od prvog pojavljivanja kao ostarelog i razočaranog učenjaka, potom Mefistovog sluge koji srlja u propast, povlačeći sa sobom i mladu i čednu Margaretu u koju je zaljubljen, do završne metamorfoze i pokajanja kojim pokušava da spase svoju postradalu ljubavnicu. Izuzetno uverljivo, energično, pevački i glumački besprekorno tumačenje uloge Mefista ostvario je Nebojša Babić, dajući svojoj roli pravu demonsku dimenziju.

Pođednako uspešna bila je i sopranistkinja Danijela Jovanović kao nežna i čedna Violeta, pružajući suverena i proživljena tumačenja numera svoje zahtevne uloge, poput balade o kralju od Tule i arije o čarima nakita “Ah! Je ris de me vior si belle”, kao i dueta sa Faustom o ljubavnoj sreći koje su bile među najuspelijim muzičkim trenucima predstave. Ulogu Margaretinog brižnog brata, vojnika Valentina ubedljivo je tumačio Vasa Stajkić, mecosopranistkinja Jelena Končar je pevački solidno i scenski vanredno uspelo ostvarila ulogu zaljubljenog mladića Zibela, a zapaženi su i nastupi Marine Pavlović Barać kao Margaretine susetke Marte i Gorana Krnete kao studenta Vagnera.  

Vrlo istaknuto ulogu igrali su i nastupi solidno pripremljenog i uvežbanog hora, koji u “Faustu” gotovo dobija značaj jednog od protagonista, a među ovim horskim numerama posebno su zapaženi vinska pesma iz prizora gradskog slavlja i hor vojnika koji se vraćaju iz rata. Nastupi horistkinja imali su pritom i koreografsku dimenziju, gde su im se na sceni priključivale i članice i članovi baletskog ansambla, tako da su baletske tačke bile organski povezane sa horskim i solističkim nastupima, dobijajući povremeno izuzetno važnu i zapaženu ulogu, kao prilikom scene Margaretinog suočavanja sa paklenim demonima ili fantazmagorijskih prizora Valpurgijske noći iz završnog, četvrtog čina. 

Za celovitost utiska o ovoj sjajnoj predstavi veoma su zaslužni i koreograf Aleksandar Ilić, dirigentkinja Vesna Kesić Krsmanović koja je pripremila horski ansambl, scenografi Saša Senković i Nikola Senković, kostimografkinja Senka Ranosavljević, kao i dizajner svetla Marko Radanović.

        B. Hložan