Izložba Žilnikovog filmskog stvaralaštva u Beču

Ovo je jedna u nizu manifestacija, retrospektiva i i kritičarskih ođeka koje se poslednjih godina organizuju u svetu gde je veliko interesovanje za delo ovog autora prepoznatljivog po permamentnim traganjima u domenu angažovanog filma. Višedecenijsko nastojanje našeg filmskog reditelja da na velikom platnu skrene pažnju na sudbine malih ljudi- marginalizovanih, potlačenih, nezastupljenih i iskrivljeno prikazanih članova društva- tema su ove izložbe koja će trajati od 24. oktobra do 17. januara.

Od svojih početaka bavljenja filmom, šezdesetih godina 20. veka, kada se u Jugoslaviji razvija amterska filmska scena Žilnik je snimio više od 50 filmova koji su često svrstavani u žanr dokumentarne drame. Prvo veliko međunarodno priznanje doživeo je sa filmom „Rani radovi“ koji je osvojio nagradu “Zlatni medved” za najbolji igrani film na jednom od najčuvenijih festivala u Berlinu1969. godine.

Njegov rad se 70-ih godina prošlog veka susreće sa političkim otporom u tadašnjoj Jugoslaviji, pa Žilnik odlazi u Nemačku gde nastaje nekoliko nezavisnih filmova koji se prvi put bave temom gastarbajtera. U Nemačkoj je takođe bio izložen političkom animozitetu i cenzuri, pa se vratio u Jugoslaviju gde je 80-ih godina snimao televizijske i igrane filmove u kojima do izražaja dolaze prve naznake rastućih društvenih konflikata u Jugoslaviji. Tokom 90-ih i nakon 2000. godine njegovi filmovi tematizuju negativne aspekte postsocijalističkih prevrata i pitanje migracija. Mnogi Žilnikovi filmovi su anticipirali raspad Jugoslavije, prelaz iz socijalizma u neoliberalni poredak, razlaganje društvenih struktura u oblastima rada i migracije, navodi Kancelarija Grada Beča u Beogradu.

Postavka "Građani iz senke"  („Shadow Citizens “) obuhvatiće tako celokupan Žilnikov opus od prvih filmova na tada živoj jugoslovenskoj amaterskoj filmskoj sceni, preko učešća u crnom talasu, odlaska u Nemačku i filmova o gastarbajterima, povratka u Jugoslaviju i ostvarenja u kojima se osećaju naznake kraha jedne zemlje, pa do novih radova u kojima se bavi negativnim aspektim postsocijalističkih prevrata i pitanjima migracija.

U okviru saradnje između galerije Kunsthale i filmskog festivala Viennale, koji će se ove godine održati od 22. oktobra do 1. novembra, u toku ove manifestacije biće prikazana selekcija Žilnikovih filmova. Za kraj izložbe u saradnji sa Austrijskijm filmskim muzejom biće organizovan filmski program čiji će fokus biti na do sada zanemarenom aspektu Žilnikovog stvaralaštva, a to je njegov rad za televiziju 80-ih godina 20. veka. 

N. Popov