Sazvučja tajanstvene drevnosti na koncertu u Svilari
NOVI SAD: Na ovdašnjim muzičkim podijumima ne događaju se često koncerti posvećeni stvaralaštvu domaćih kompozitora, koje, navodno, nije dovoljno atraktivno za publiku, ali je prizor prepune sale Kulturne stanice „Svilara“ na nedavnom koncertu ansambla „Kamerata akademika“ ponovo pokazao da savremena domaća muzika može biti itekako privlačna za slušaoce.
Posebnu draž ove večeri predstavljala je pritom činjenica da su se na repertoaru „Kamerate“ našla dela tri istaknute mlađe novosadske kompozitorke, čije delovanje značajno obogaćuje domaću muzičku scenu, Aleksandre Vrebalov, Ivane Vojnović i Smiljane Vlajić, čiji je oratorijum „Smaragdna tabla“ za hor, gudače i kamerni orkestar tom prilikom doživeo premijerno izvođenje.
Kamerni orkestar zavidne reputacije i bogate istorije, „Kamerata akademika“, ponikao pod okriljem Akademije umetnosti, čiji rad je obnovljen 2007. godine, danas uspešno nastavlja svoje delovanje, pleneći prefinjenošću orkestarskog zvuka i ostvarujući značajne izvođačke rezultate. Prilikom tumačenja na ovaj način sačinjenog repertoara, komponovanog od opusa savremenih autora, ansambl se našao pred kompleksnim interpetativnim zahtevima, kakve je iziskivalo delikatno preplitanje zvučnih struktura odabranih dela. Članovi „Kamerate“ pod umetničkim rukovodstvom violončeliste Marka Miletića uspešno su se suočili sa ovim izazovom pruživši slušaocima sugestivne, tonski i dinamički tanano izbalansirane intepretacije, koje su precizno sledile i isticale zvučne tokove ove muzike slojevite ekspresivnosti.
U prvom delu koncerta izvedeno je pet stavova iz jedne od novijih kompozicija Aleksandre Vrebalov „The Sea Ranch songs“, nastale 2015. godine, koja na osobeni način sučeljava duhovno nasleđe i ambijentalnost zvuka istoimenog mesta na kalifornijskoj obali, od zanjihanog zvučanja okeanskih talasa, reminiscencija drevnih indijanskih pesama, do meditativnih pasaža, ali i burnih sazvučja modernog doba i zvuka crkvenih zvona u stavu „Fort Ros koral“. Nastavak večeri doneo je interpretaciju kompozicije „Nokturno“ za gudače autorke Ivane Vojnović, opusa svedene i stabilne tonske arhitektonike, koja je postojano tekla i rasla od introspektivne atmosfere uvodnih taktova, pretvorivši se docnije u uznemireni, dramatični noćni muzički solilokvij, da bi konačno našla smirenje u povremenim iznenadnim odblescima vedrine i svetlih konsonantnih sazvučja. Neobičan ukrštaj tematskih motiva duboke drevnosti i savremenog muzičkog izraza odlikovao je i oratorijum „Smaragdna tabla“ Smiljane Vlajić, komponovan po latinskom prevodu tajanstvenog zapisa sa lakonski izrečenim uputstvima i porukama helenističkog božanstva Hermesa Trismegistusa, jednog od temeljnih izvora hermetičkog učenja, koji je uobličen u dvanaest muzičkih stavova, prilikom čijeg izvođenja su se muzičarima „Kamerte“ priključili i članovi i članice Vokalnog studija „Orfelin“ s dirigentkinjom Tamarom Adamov Petijević. Obraćajući se ovom tekstualnom predlošku misterioznog porekla i izvorištu pođednako mističnih znanja, autorka Smiljana Vlajić je ostvarila monumentalno, logično uobličeno vokalno-instrumentalno delo kolažne strukture, povremeno reskih sazvučja i jarkih i naglašenih kontrasta, koje je donosilo neprestano smenjivanje orkestarskih i vokalnih partova, pri čemu pri čemu su vokalni istupi pevača i pevačica varirali od tihog šapata i izvođenja razvijenih melodijskih linija do stakato izvikivanja naročito istaknutih delova teksta. Prilikom izvođenja oratorijuma, zvuk kamernog orkestra i hora obogaćen je i elektronskim zvukom uz učešće same kompozitorke Smiljane Vlajić, pa je ovaj izazovni zvučni amalgam tim potezom svojevrsne tonske alhemije skladno zaokružio ovu interpretaciju, pruživši slušaocima jedinstven i uzbudljiv muzički doživljaj.
B. Hložan
