REVOLUCIONARNA POZORNICA Temišvar na izvol’te sa svojim predstavama i ostalim kulturnim programima

Nemačko državno pozorište i Mađarsko državno pozorište „Čiki Gergelj“, koji imaju stanište u okviru zgrade Narodnog pozorišta u Temiš- varu, krajem ove nedelje započinje svoj šoukejs (u bukvalnom prevodu izlog sa predstavama), koji će trajati do ponedeljka. Pored toga, u ponudi gostima su i veoma atraktivni kulturni projekti u ostatku gradskih umetničkih kuća.

Prvo nešto malo o pozorištima. Nemačko državno pozorište osnova- no je 1953. i tesno je povezano sa stanovništvom pripadnom nemačkoj zajednici tradicionalno naseljenoj u Banatu. Na scenu postavlja klasike, savremene drame, ali i predstave za decu i mlade.

Mađarsko državno pozorište „Čiki Gergelj“, kod nas poznato i po Festivalu „Test“ koji svake godine okuplja brojne umetnike iz regiona, osnovano je 1990, iako sama zajednica mađarskih profesionalnih glumaca radi takođe od 1953. Ovo pozorište koncentrisano je samo na savremene izvođačke prakse, a svoje predstave titluje na rumunski i engleski jezik, računajući i na internacionalnu publiku. 

 „Tektonika oblaka“ jedan je od privlačnijih naslova koji će ovih dana moći da vidi publika temišvarskog šoukejsa. Predstavu po dramskom tekstu Hozea Rivere, režirao je Laslo Bočardi u Nemačkom državnom pozo- rištu Temišvara. Rivera je najpoznatiji po nominaciji za Oskara njegovog scenarija „Dnevnik motocikliste“ koji opisuje biografiju Če Gevare. Ni „Tektonika oblaka“ nije prošla nezapaženo, a govori o „nemogućoj“ ljubavi u Gradu Anđela (Los Anđeles).

Od predstava koje će izvesti Mađarsko državno pozorište „Čiki Gergelj“ izdvaja se „1978“. Pasioniraniji pratioci pozorišne umetnosti verovatno već prepoznaju po naslovu da je reč o jednoj od predstava iz dvanaestologije Tomija Janežiča, koji je u Novom Sadu režirao nedavno „1981“, a sve u sklopu projekta „Evropska prestonica kulture Nova Gorica 2025“. Ova predstava je u Rumuniji bila nominovana za najbolju predstavu i najbolju scenografiju u 2023.

„1978“ je predstava složenog narativnog toka, koji prati višegeneracijsko nasleđe, od porodica zahvaćenih Prvim svetskim ratom, do porodica koje je zatekla Rumunska revolucija 1989, koja je započela upravo previranjima u Temišvaru. Čaušesku i vladavina diktatora je ponovo jedan od glavnih likova, iako na sceni deluje da su konci nevidljivi. 

Osim niza predstava pozorišta domaćina šoukejsa, gosti se pozivaju i na brojne izložbe u gradu, među kojima je upravo i ona posvećena 35 godina od Revolucije, u Komandnom garnizonu Rumunske vojske u Temišvaru. Takođe, kao veoma atraktivna izdvaja se izložba „Svetla Karavađa“ u temišvarskom Narodnom muzeju umetnosti. Originalna dela slikara koji je zahvaljujući specifičnim kontrastima i nijansiranjem promenio način na koji se prikazuju motivi uljem na platnu, pratiće i dela njegovih učenika, a sve to označava početke modernog, na prelazu u barokno slikarstva Evrope, koje je posle postalo uzor u celom svetu.