Spomen-zbirka Pavla Beljanskog: Nova publikacija posvećena Konjoviću
NOVI SAD: Spomen-zbirka Pavla Beljanskog upravo je objavila publikaciju “Cahier d’ art de Milan Konyovirtch” s tekstovima iz ciklusa predavanja održanih kao deo pratećih programa izložbe “Milan Konjović iz novosadskih kolekcija” koja do 30. decembra traje u ovoj novosadskoj galeriji u povodu 120 godina od rođenja velikog umetnika.
Na ovoj postavci je 47 Konjovićevih dela koja se čuvaju u javnim zbirkama Novog Sada, upotpunjena i radovima iz Galerije „Milan Konjović“ iz Sombora, čime je obuhvaćen njegov umetnički razvoj od ranih ostvarenja iz 1913, do vizantijske faze u devetoj deceniji 20. veka.
Autorka izložbe mr Milana Kvas, v. d. upravnika Spomen-zbirke Pavla Beljanskog u uvodnom tekstu ove publikacije ukazuje da njen naziv upućuje na časopis “Cahier d’ art” osnovan u Parizu 1926. i izdavačku kuću koja je objavljivala monografije o umetnicima koji su živeli u Francuskoj u prvoj polovini 20. veka. O Konjoviću su između dva svetska rata pisali značajni akteri fracuske kulture, a jedan je od retkih predstavnika nacionalne umetnosti koji je u tom periodu u Parizu priredio 14 izložbi od kojih su tri samostalne održane u prestižnim galerijama Bing, Van Ler i Muradian-Valaton. Boravak u francuskoj prestonici od 1924. do 1932. po rečima Milane Kvas pomogao je Konjoviću da u “vrevi” najaktuelnijih umetničkih tendencija pronađe i dalje razvija sopstveni stvaralački izraz.
Publikacija donosi tekst Nebojše Vasića o Galeriji “Milan Konjović” otvorenoj u Somboru 1966. koja je nastala zahvaljujući poklonu velikog umetnika svom rodnom gradu. Mr Suzana Vuksanović predstavila je šest Konjovićevih slika iz kolekcije Muzeja savremene umetnosti Vojvodine smeštaju njihovog autora uz pripadnike ključnih pojava koje su obeležile slikarstvo ovog perioda, počev od asocijativne apstrakcije, preko enformela do nove figuracije i postmoderne. Marta Đarmati predstavila je Konjovićeva dela u kolekciji Pavla Beljanskog s kojim je bio dugogodišnji prijatelj, kao i njihovu prepisku koja se čuva u Spomen-zbirci. Gordana Krstić Faj govorila je o pariskim godinama Milana Konjovića koje su znatno obeležile njegov život i stvaralaštvo. Pariz je, po njenim rečima oslobodio umetnikov temperament, njegovu strast, pri građenju slike se nametnula boja, namaz je postao pastuozan, a oslobođeni potez razigran. Najbogatiju zbirku Konjovićevih dela u Galeriji Matice srpske predstavili su dr Tijana Palkovljević Bugarski i mr Danilo Vuksanović, a bavili su se i drugim aspektima dela ovog “vojvođanskog Anteja”, kako ga je nazvao Pavle Vasić, koji je u dionizijskom zanosu pružio svetu zavodljivu sliku svog slikarskog napona.
Do kraja godine Konjovićevo delo biće osvetljeno kroz još tri predavanja. Nedavno preminula istoričarka umetnosti Goranka Vukadanović bavila se njegovim tapiserijskim stvaralaštvom, a o tom segmentu će večeras u 19 časova govoriti Teodora Ž. Janković iz Ateljea 61. U subotu, 22. decembra u 17 časova je predavanje mr Olivere Janković o “toplim pedesetim” u Konjovićevom slikarstvu koje su bile značajne jer se umetoslobodio monohromije, socijalnih tema kao i svake obaveze prema iluziji prostorne dubine u slici. Dragana Garić Jovičić će na poslednjem predavanju 27. decembra u 19 časova govoriti o Konjovićevim delima u zbirci Muzeja Vojvodine, od 33 rada iz ratnog i posleratnog vremena većinom su crteži olovkom ili tušem. Po njenim rečima, radovi iz 40- ih godina odraz su teškog perioda u životu ovog umetnika kada je bio u nemilosti kritike i tek posle ove “sive” faze njegovo slikarstvo biva integrisano u glavne tokove tadašnje jugoslovenske umetosti.
N. Popov
