Jovana Trifuljesko
INTERVJU: JOVANA TRIFULJESKO, KUSTOS IZLOŽBE DELA DRAGOMIRA UGRENA U MSUV Umetnost otvorena za interpretaciju
U Muzeju savremene umetnosti Vojvodine večeras će u 19 sati biti otvorena izložba “Slike/neslike - Iz budućnosti” umetnika Dragomira Ugrena, koja predstavlja rezultat njegovog dugogodišnjeg umetničkog istraživanja i donosi nam niz novih radova, posebno koncipiranih za prostor Muzeja savremene umetnosti Vojvodine.
Postavka je analizirana kroz tekst čuvenog teoretičara umetnosti Miodraga Miška Šuvakovića, koji pravi osvrt kako na svoj odnos sa Ugrenom, tako i na iščitavanje Ugrenovog rada kao zasebne celine, ali i u odnosu na širi umetnički kontekst. Sa kustoskinjom Jovanom Trifuljesko, razgovarali smo o ovoj izožbi koja obuhvata instalacije koje su postavljene pažljivim planiranjem postavke, “u kojoj slika poziva posetioce da se oslone na sopstveno čulno iskustvo. “
– U sklopu pripreme izložbe, što se tiče same postavke i koncepta, mahom je to bio dijalog koji se odvijao između Ugrena i Miška Šuvakovića kao dugogodišnjih saradnika. Moja uloga je bila da prevedem publici, putem vođenja i izvedbe izložbe, taj dijalog kroz čitljivost i imerziju same izložbe, Ugrenov rad i Šuvakovićeve misli o njemu – pojašnjava Jovana Trifuljesko.
“Kroz složene apstraktne kompozicije slika, Ugren nas poziva na dublje promišljanje o odnosu slike i prostora te o ulozi slikarstva u savremenom svetu”, navodite u tekstu povodom izložbe. Kako vi vidite odnos slike i prostora u Ugrenovom delu, naročito imajući u vidu odnos prema prostoru MSUV u kome je Ugren nekada radio i ostavio značajan trag?
– Taj odnos slike i prostora vidim upravo kao ključan faktor Ugrenovog dela. Ako obratimo pažnju, njegove slike izražavaju jednu kompleksnu teksturalnost koja se ogleda u sučeljavanju različitih materijala, oblika, slojeva boje koji su u međusobnoj relaciji. Isto tako, njegovo delo praktično napušta polje slike i ulazi u polje instalacije, dok istovremeno ne zapostavlja postulate slikarstva. U tome je ključna i komunikacija dela međusobno i posmatrača u odnosu na to. Ugren je zato imao isplaniranu postavku izložbe više meseci pre nego što je ušao u prostor. Značajno je i što se ovakva izložba odvija upravo u muzeju koji je Dragomir Ugren svojom ličnošću i radom na neki način oblikovao.
Ugrenov doprinos u dva plana
Kako vidite širi značaj Dragomira Ugrena za umetničku scenu, bilo da se radi o užem vojvođanskom, ili širem srpskom/regionalnom/evropskom kontekstu?
– Ugrenov uticaj na umetničku scenu Vojvodine i Srbije je zaista značajan. Kako već od 80-ih godina neguje ne samo svoju umetničku praksu nego i svojevrsni umetnički aktivizam - kroz rukovođenje galerijskih i muzejskih institucija, osnivanje časopisa “Projek/a/rt”, kustosiranje i vođenje inicijativa koje beleže tok vojvođanske umetnosti. Njegov doprinos se posmatra u dva plana zapravo, gde je jedan značajan umetnički doprinos slikarstvu sa kraja prethodnog veka, a drugi u očuvanju i definisanju raznovrsnih umetničkih praksi do danas.
Na koji način Ugren, prema Vašem mišljenju, tematizuje ulogu slikarstva u savremenom svetu? Kakva je ta uloga i da li ona ostaje u domenu “čiste umetnosti” ili ipak može biti postavljena u širi kontekst, uprkos tome što sam umetnik ne insistira na konceptualizaciji vlastitog dela, odnosno tumačenju iz pozicije samog autora?
– Uloga slikarstva je u savremenom društvu u svojevrsnoj krizi, gde i dalje pokušava da pronađe svoju relevantnost i potencijal da pomeri posmatrača koji vodi jedan paralelan život u dvodimenzionalnom svetu zahvaljujući razvoju društvenih mreža. Ugren vadi slikarstvo u realan prostor. To nisu slike mimezisa koje podražavaju realnost, već dela koja imaju svoju unutrašnju logiku i stvaraju zaseban svet unutar izložbenog prostora. Mislim da takva umetnost, koja izlazi iz parametara ilustrativnog i svakodnevnog, uvek može rezonovati u širem kontekstu i bez direktnog posredstva umetničkog stejtmenta.
Kako doživljavate svedenost Ugrenovog izraza u formalnom smislu? Da li ona otvara veće mogućnosti posmatranja / učitavanja za posetioca izložbe i koliko je “zavisna” od poznavanja stvaralaštva umetnika ili teorijskog okvira?
– Ugrenova umetnost svakako jeste otvorena za interpretaciju posmatrača, koji može birati da li će dela zasebno razmatrati ili kao celinu. Čak i u imenovanju radova, koji su često ostavljeni bez naziva, sa informacijama o materijalnim činiocima dela, njihovo konceptualno tumačenje je ostavljeno bez putokaza. Ukoliko se posetilac ipak opredeli za teorijsku analizu, neka dela imenovana su po Ugrenovim umetničkim uzorima, kao svojevrsni omaž, i to može predstavljati zanimljivu startnu tačku za istraživanje.
N. Marković
