Romansirana biografija Mileve Marić
Izdavačka kuća “Akademska knjiga” objavila je roman italijanske spisateljice i naučnice Gabrijele Grejson “Ajnštajn i ja”.
Njena priča počinje 1896. kada su se na ciriškoj Politehnici upoznali Mileva Marić, jedina žena tada primljena na studije matematike i fizike i budući slavni naučnik Albert Ajnštajn i kada počinje njihova ljubavna priča. Sledilo je dvadeset godina braka i fizike. A sve to, kako navodi izdavač, uz muziku, izlete sa sinovima, mentalne oglede, diskusije u kafeu „Metropol“ i zajednička putovanja umom sve do nastanka specijalne teorije relativiteta.
Potom sledi razvod koji će otvoriti novo poglavlje u Ajnštajnovom životu, poglavlje Nobelove nagrade i uspeha. Gabriela Grejson priča Milevinim glasom, kroz njen naučni mentalitet sačinjen od spiskova, klasifikacija, ljubavi ka brojevima, pravim uglovima kao i sećanjima na porodični i privatni život dva uma rođena za fiziku. U pozadini su društvo tog razdoblja i njihova želja da promene svet”.
Autorka romana ukazuje da je Mileva bila naučnica i da se ne može samo preći preko toga jednostavnim spominjanjem ove činjenice kako bismo se potom vratili na priču o njoj kao ženi koja je štrikala od jutra do mraka. S umom koji je imala nju nije zadovoljavalo da bude kao druge žene. Takve žene, pored ostalog, danas više ne postoje, ali su već onda mogle pronaći mesto gde će biti drugačije: na primer, upravo, univerzitetske ili istraživačke centre.
Gabrijela Grejson je naučnica, završila je studije nuklearne fizike u Milanu i neko vreme je radila u Parizu na projektu ubrzanja čestica – ali je i spisateljica, novinarka, rediteljka i glumica koja se proslavila knjigama i monodramama o životu poznatih fizičara (pre svega Kvantnim monologom, izvela ga je više od 450 puta i predstave su svaki put rasprodate) kao i naučnim emisijama na nacionalnom radiju i televiziji RAI i kolumnama u uticajnom dnevnom listu “Republika”.
Italijanski mediji nazivaju je „rok starom fizike“ i „revolucionarkom u popularizaciji fizike“. Ona se opredelila da piše romane o fizičarima 20. veka na način koji su italijanske novine nazvale Grejson metodom : počinje obilaskom mesta gde se radnja događa, istražuje, vodi inervjue. Od tih priča nastali su i pozorišni performansi koje sama izvodi na sceni. Posle knjiga “Ajnštajn zauvek”, posvećene ovom čuvenom fizičaru i “Ajnštajn i ja” o Milevi Marić nastala je i istoimena monodrama koju je izvodila širom sveta.
N. P.
