Izašlo deseto kolo antologijske edicije „Deset vekova srpske književnosti“

Podsetimo, prvo kolo štampano je 2010. i dosad je objavljeno ukupno 100 knjiga (u 102 toma) iz razdoblja od druge polovine XII veka do početka XXI, od usmene književnosti i žitijske literature, do poezije, pripovetki, romana i drama, sa životopisima i bibliografskim podacima, s književnoistorijskim tumačenjima i kritikama koje su po sebi antologijska hronika. Sve to okupljeno u istom nizu, „otkriva bogatstvo i ukupnost srpske književnosti i svedoči o trajnosti i vrednosti koja ne može nestati”.

U prvom kolu su Sveti Sava, Dositej, Sterija, Njegoš, Bora Stanković, prva knjiga Andrića, prva knjiga Crnjanskog, tri antologije poezije i kratkih oblika usmene književnosti, dok je novim, Desetim kolom, obuhvaćeno ukupno osamnaest pisaca - od Aleksandra Piščevića, Pavla Solarića, Jovana Došenovića, Jovana Pačića, Jovana Hayića, Save Tekelije, Anke Obrenović, dva Subotića (Jovana i Vasilija), Milovana Glišića, Radoja Domanovića, Lazara Komarčića, Pere Todorovića i Anice Savić Rebac, do „Znakova pored puta” Ive Andrića, Radomira Konstantinovića, Milorada Pavića i Novice Tadića - čija knjiga, koju je priredio Selimir Radulović, nosi stoti broj.

“Zanimljivo je da je prva knjiga u prvom kolu bila posvećena Svetom Savi, a 100. knjiga pesniku Novici Tadiću, koji je govorio da je njegov čitalac - đavo. Upravo ta simbolika svedoči o rasponu srpske književnosti i srpske kulture”, istakao je ministar, dodajući da Antologijska edicija „Deset vekova srpske književnosti” predstavlja veliki istorijski obuhvat svega što je u usmenoj i pisanoj književnosti srpski narod tokom svog dugog istorijskog trajanja stvorio.

Po rečima pokretača i glavnog urednika Antologije, akademika Mira Vuksanovića, glavni cilj edicije, koja je istovremeno i vekovna hronika, nije samo književni, već i kulturološki, i leksički, i obrazovni, a trebalo bi da pokaže i kako se međusobno dopunjuju i uvećavaju civilizacijski slojevi, da je svaki od njih važan, ne samo kao istorijski podatak već i kao dokaz da sve što nastaje mora da ima i prirodnu vezu sa onim što mu je prethodilo.  Antologija je pokrenuta s namerom da prikaže celovit razvitak srpske književnosti po novim merilima i saznanjima, da prikaže kontinuitet literarne reči.

„Jezik je osnova književne umetnosti. Zato je značajno da se u istom nizu objavljuju knjige koje su napisane predvukovskim oblicima srpskog jezika i knjige novije srpske književnosti čiji je Vuk osnivač. Zastupljeni su pisci čije knjige obeležavaju vreme u kojem su nastale, bez razlike na kojem obliku i na kojem narečju srpskog jezika su napisane, u bilo kojoj zemlji gde su Srbi živeli ili sada žive. Pritom se ne primenjuje nikakav teritorijalni ili vremenski ključ. Jedini kriterijum je vrednosni, književnoistorijski potvrđen ili na nov način ustanovljen”, naveo je akademik Vuksanović, uz napomenu da je u pitanju najveći takav poduhvat u srpskoj izdavačkoj delatnosti, posao koji ima par ekselans nacionalni značaj.

Ovaj kapitalni poduhvat Izdavačkog centra Matice srpske finansijski podržavaju Ministarstvo kulture (od Drugog kola i dalje), Pokrajinski sekretarijat za kulturu (od početka), povremeno Grad Novi Sad, stalni pretplatnici (prenumeranti), kupci na sajmovima knjiga ili u knjižarama, biblioteke preko javnih nabavki, uz redovan otkup Ministarstva kulture. Knjige su u tvrdom povezu, sa zlatotiskom, u svečanoj opremi, kao što priliči izdanjima od nacionalnog značaja. Tiraž svake knjige je 1.000 primeraka i do sada je objavljeno 102.000 knjiga.     

  M. S.