Nečista krv – Greh predaka u domaćim bioskopima
Brojne su inscenacije i ekranizacije “Nečiste krvi” Bore Stankovića, ali sada je na bioskopskim repertoarima nešto novo u vezi s tim romanom.
Holivudskim rečnikom, koji nije neprimeren za “Greh predaka” scenariste Vojislava Nanovića i reditelja Milutina Petrovića (Produkcijska kuća “This and That“), film je prikvel za “Nečistu krv”. Prednastavak, kako taj neologizam još gore zvuči na srpskom.
„Nečista krv - Greh predaka” prati centralni deo života hayi Trifuna (Dragan Bjelogrlić), posle kojeg počinje lagana ali sigurna propast, ne samo jedne poRodice, jednog bogatstva i ugleda, nego i jednog vremena. Poznato je iz školske lektire, reč je o 19. veku, radnja je smeštena u Vranje, na jugu Srbije, koji je još uvek pod Turcima. U okruženju osvajačkih aspiracija Turaka i njihovih političkih, pa i oružanih trvenja sa Srbima, poslovično punih poverenja u Boga i Crkvu, hadži Trifun stečeni zamašni imetak i ugled zapravonajteže brani na frontu vlastite kuće, gde je sva sila žena koje su udovice, koje su udate ili bi da se udaju.
Iako patrijarhalna glava porodice, strah i trepet, kakav je poznat još od romana Bore Stankovića, on ne može da se izbori protiv te sile s kojom nijedna čvrsta ruka, pa ni batina, nisu izašle na kraj - sile ljubavi, ili erosa, kako se to poetički još bolje može nazvati.
Nagrada glumačkom ansamblu
Glumačkom ansamblu filma „Nečista krv - Greh predaka“ Milutina Petrovića pripala je, po odluci žirija, nagrada za najbolje glumačko ostvarenje na upravo završenom 4. izdanju Dunav Film Festa u Smederevu. „Dunavska lađa“ za najbolji film pripala je čuvenom mađarskom reditelju Ištvanu Sabu za ostvarenje „Konačni izveštaj“, dok je rediteljski tandem - Vesela Kazakova i Mina Mileva nagrađen za najbolju režiju za film bugarsko-francuske koprodukcije „Žene plaču“. Nagrada za najbolji scenario pripala je nemačkom reditelju Dominiku Grafu i scenaristi Konstantinu Lebu za film „Fabian“. Festival je zatvoren srpskom pretpremijerom najnovijeg filma Srđana Dragojevića “Nebesa”.
Prva među pobunjenicama je Cona (Katarina Radivojević), sestra vranjskog hadžije, koju on čak i poredi sa muškarcem. Ona radi šta joj je volja, ne bez cene i posledica, što jeste nit-vodilja celog filma. U antičkoj tragediji, to bi se zvalo hibris, ali nema u filmu Milutna Petrovića, čak iako je originalni scenario adaptirala Milena Marković, mnogo dramskog. Mnogo je više melodramskog i romantičarskog duha, u kojem se kroz niz nesrećnih ljubavi ili bar njihovih naznaka, hadži Trifun mrtav ozbiljan kreće i razračunava, ništa ne rešavajući do kraja, pa film ostaje i bez katarze, ili bar klasične dramaturške kulminacije i raspleta, sluteći možda čak i sikvel ili nastavak, kako se to ipak lepo kaže i na srpskom.
Atmosfera je u filmu dobro pogođena. Kamera, scenografija, kostim, muzika, doprinose odličnim glumcima na ubedljivosti i emotivnom štimungu, tom famoznom i fatalnom dertu, karakterističnom ne samo za Vranje i jug Srbije. Zato se film “Nečista krv - Greh predaka” i može donekle nazvati holivudskim “kaubojcem”, ne samo u pežorativnom (pogrdnom) značenju.
Igor Burić