Sto deset godina bioskopa u Opovu: Prvi film gledao se u kafani

Direktorka Kulturnog centra Opovo i Galerije “Jovan Popović” Katarina Nikolić Ralić kaže da je priča o filmu u njihovoj opštini pomalo spektakularna, nekad lična, ali nesumnjivo istinita. Ona je trag sakriven u rečima čuvenog srpskog reditelja Aleksandra Petrovića: Pravi spektakl ima dušu. A opovački bioskop zaista ima dušu, smatra Katarina Nikolić Ralić.

Filmovi u Opovu između dva rata puštani su u kafani “Gros” ili u kafani Make Đukića. Vlasnik kinoprojekta bio je stanovnik Opova, ali je obilazio i susedna mesta. Posle Drugog svetskog rata, u Opovo su stizali i putujući bioskopi, popularni u to vreme.

Sve do 1957. godine Opovo nije imalo salu za javne nastupe, te su filmovi prikazivani u kući Živane Đukić, tada popularnoj Živaninoj sali, gde se skupljala omladina, organizovale igranke i razna okupljanja, kaže direktorka KC Opovo.

Zadružni dom završen je 1957. godine, a tri godine nakon toga kupljen je i stabilni kinoprojektor “Iskra” sa voltnim lukom.

Dom kulture “Olga Petrov” formira se u junu 1959. godine u kom su se prikazivali filmovi sve do početka ovog veka. Od 1960. do 1982. godine u ovom Domu prikazano je 4.637 filmova, kaže Katarina Nikolić Ralić.

Prvi film u koloru koji je prikazan u Opovu bio je “Tarzanov gnev”, dok je “Princ Valijant” bio prvi film koji je prikazan u sali Doma kulture. Filmovi su stizali autobusom iz Beograda i to vrlo brzo posle premijera. Dočekivao ih je domar Petar Bratić, čuveni čika Braša.

Opovačka publika je tako imala prilike da odmah nakon beogradskih premijera pogleda partizanske filmove, vesterne, popularne blokbastere, ali i filmove Brusa Lija, pa i erotske filmove. Sala koja je tada brojala 500 mesta, bila je uvek puna. Opovačka publika je zbog veza tadašnjeg direktora Velibora Stefanovića imala prilike da pogleda filmove čak i pre FEST-a.

Filmovi su puštani vikendom, a zahvaljujući tadašnjoj strogoj evidenciji kinooperatera Mirka Nedeljkova, danas imamo uvid u sve prikazane filmove u bioskopu u periodu od 1960. do 1980.godine, kaže direktorka KC.

Tako su Opovčani imali prilike da pogledaju “Rimsku devicu” 1961. godine, Sibirsku Ledi Magbet 1962. godine, ali i Sulejmana Veličanstvenog godinu dana nakon toga, filmove koji su snimani na lokacijama njihove opštine.

Tokom snimanja bio je potreban veliki broj statista, koji su bili solidno plaćeni, te se to “primilo” kao zanimanje.

Pešadinac je imao svoju cenu, konjanik se plaćao duplo, a konj troduplo. Pored statista angažovane su i razne zanatlije, pa čak i deca koja su u kofama donosila vodu sa bunara, kaže direktorka KC. Kako dodaje, i danas se na tavanima mogu pronaći zaostali rekviziti sa snimanja filmova.

Slavko Jovanović iz Sefkerina (1887-1962) deo je filmske istorije. On je tvorac prvog “fara” u istoriji filma - vožnju kamere fiksirane na vozilo u pokretu. Kadar prve ulice u istoriji filma koja je snimljena “u hodu” predstavlja deo dokumentarne filmske reportaže Povratak srpskih pobednika iz 1913. godine.

Epitet “Banatski Holivud” Baranda stiče u prvoj deceniji ovog veka, kada se u produkciji Dragana i Gorana Bjelogrlića snima serija “Vratiće se rode” 2007. i 2008. godine.

Ovo mesto preko noći postaje poznata turistička destinacija Beograđanima i Novosađanima, sa željom da vide mesto u kom se i odvija radnja iz popularne serije. Nakon toga, u Barandi se gradi najveći filmski studio u Srbiji za potrebe snimanja filma “Montevideo, bog te video” koji je snimljen 2010. godine, a njegov nastavak 2014. godine.

Pre dve godine, na istom mestu snima se i serija “Senke nad Balkanom”. Trenutno je u toku snimanje druge sezone.

Pre nego što će Baranda biti poznata po filmskoj industriji i 50 godina pre izgradnje danas čuvenog filmskog studija braće Bjelogrlić, snimane su brojne scene filmova evropske koprodukcije. Italijani, Nemci, Francuzi snimaju filmove kod nas pre svega iz ekonomskih razloga. Veliki deo setova snima se na lokacijama Banata, od Barande do Zrenjanina. Mnoga poznata imena evropske i svetske glume dolaze baš u Opovu, a meštanima postaje prirodno da viđaju proslavljena imena na ulicama.

Renoviranjem Doma kulture pre četiri godine, bioskop se u Opovo vraća na velika vrata i dočekan je sa oduševljenjem. Prva projekcija, nakon dve decenije, održana je u oktobru 2017. godine u saradnji s bioskopom iz Beograda.

Maša Stakić