Jubilej Gradskog muzeja i Srpskog arheološkog društva: Od bronzanog doba do medivale
SOMBOR: Budući da ima korene u osnivanju Istorijskog društva Bač Bodroške županije daleke 1883.godine i da je time vršnjak Srpskog arheološkog društva, ovdašnji Gradski muzej je protekla tri dana bio domaćin 46. Skupštine udruženja srpskih arheologa.
Kako su domaćini saopštili trodnevni skup, pored svečarskog karaktera, bio je prilika i za rad po sekcijama, pa su se tako sastali članovi sekcije ovog društva za praistorijsku arheologiju, klasičnu arheologiju, za zaštitu arheološkog nasleđa, potom sekcija za srednjovekovnu arheologiju i arheometriju, te arheotehnologiju, geoarheologiju i eksperimentalnu arheologiju.
Besposleni nisu bili ni članovi sekcije za bioarheologiju i sesije „Living tnjice - sekundarna upotreba predmeta i prostora u arheološkom zapisu”, a događaj u Somboru obeležio je info -panel „Godina arheologije 2025.”, kao i otvaranje izložbe „Krug života i smrti – analize drugačijih perspektiva” čije su autorke Anđelka Putica i Viktorija Uzelac, viši kustosi arheolozi Gradskog muzeja Sombor. Izložbu, koja će biti otvorena do 1. jula, čini manji deo aktuelnih muzejskih akvizicija koje potiču sa arheoloških istraživanja i iskopavanja u proteklih dvadeset godina na teritoriji koju pokriva Gradski muzej Sombor, odnosno artefakte pronađene u Somboru, njegovoj okolini te na području opština Apatin, Kula i Odžaci od bronzanog doba do srednjeg veka.
- Većina ljudskih skeletnih ostataka nam omogućava uvid u različite identitete i nama nepoznate, daleke odnose. Rezultat studioznog interdisciplinarnog istraživanja i analiza ove vrste predmeta jeste detaljna životna priča pojedinca ili zajednice ispričana kroz prikaz njihove smrti i pokopa. Stvaranje identiteta temelji se na međuigri uključivanja i isključivanja i oslanja se na isticanje različitosti. Povučene granice zavise od situacije i razlika u percepciji i proceni, u interpretaciji sebe i drugih. Identitet obuhvata i „istovetnost” i „različitost”, „biti poseban nasuprot...” i „biti drugačiji”. Grobove prave živi, za mrtve i žive – informišu se posetioci u katalogu ove izložbe.
Gradski muzej Sombor je u službenom izveštaju podsetio da ustanova, ove godine, zajedno sa Srpskim arheološkim društvom obeležava 140 godina od svog nastanka.
- Formiranjem Istorijskog društva Bač-Bodroške županije 1883. godine započeta je delatnost na sakupljanju muzealija na prostoru koga delom danas pokriva Gradski muzej Sombor. Arheološka zbirka Gradskog muzeja u Somboru potiče delom iz vremena delatnosti Istorijskog društva Bač–Bodroške županije (1883—1918) tada je prikupljen bogat fond arheoloških predmeta koji svedoče o dinamičnom smenjivanju kultura i naroda sa teritorije severozapadne i jugozapadne Bačke. – podsetili su na sjajnu tradiciju vojvođanske i srpske arheologije iz somborskog Gradskog muzeja i ukazali da je Srpsko arheološko društvo osnovano 1. jula 1883. godine u Beogradu, te da je prvi predsednik Društva bio Mihailo Valtrović, prvi profesor arheologije na Velikoj školi (od 1881. godine) i kustos beogradskog Narodnog muzeja koji je ukazom tadašnjeg srpskog ministra prosvete Jovana Sterije Popovića osnovan desetog majskog dana još dalje 1844. godine kao „Muzeum serbski“.
M. Miljenović