„Gorka voda” izlečila bi selo
TORDA: Ideja o izgradnji banje u Tordi, selu na području opštine Žitište, u kojem je pre devet decenija otkrivena mineralna voda, postoji još od perioda između dva svetska rata,
međutim ona ni do danas nije zaživela. S vremena na vreme povede se reč o ovoj temi, uz svesrdno učešće mesnog rukovodstva, ali na tim razgovorima uvek izostane onaj glavni učesnik – ulagač koji bi iskoristio prirodna dobra u Tordi.
Istorijski podaci govore da je mineralna, ili „gorka voda”, kako je zovu žitelji ovog sela, otkrivena sada već daleke 1923. godine, u dvorištu kuće Ištvana Sekereša, onog trenutka kada je domaćin primetio da stoka neće da pije vodu iz bunara. Čudili su se meštani Torde i kada je supruga jednog seoskog činovnika izlečila deformisanu ruku, pošto ju je redovno prala u vodi iz bunara Sekerešovih, pa su uzorke ove vode 1930. godine odneli do čuvenog profesora Pola Bluma, na zapad Evrope, koji je potvdio lekovitost torđanske vode.
Već tada je utvrđeno da voda iz bunara Sekerešovih uglavnom leči probleme sa probavom, ali i da ima neka svojstva koja smanjuju rizik kancerogenih oboljenja. Iste godine započeto je punjenje torđanske vode, pod imenima „Jordan” i „Sveti Đorđe”, kasnije i „Torda”. Ova flaširana voda stigla je do Nemačke, Francuske, pa čak i Kanade, a neko vreme dobijali su je i pacijenti smešteni u zrenjaninskoj Opštoj bolnici i melenačkoj Banji „Rusanda”. Pedesetih godina prošlog veka vlasnik izvorišta bio je Peter Popović (88). Punjenje „gorke vode” je, sa prekidima, trajalo sve do 2000. godine, od kada rukovodstvo mesne zajednice pokušava da nađe investitora koji bi ponovo učinio korisnim ovo prirodno dobro. Jer, prema dosadašnjim saznanjima, u Vojvodini nema lekovite vode ovakvog mineralnog sastava.
Predsednik Saveta Mesne zajednice Janoš Dobai naglašava da bi trebalo iskoristiti šansu i izgraditi banjsko lečilište, gde bi se pored „gorke vode”, iskoristila i ona termalna, koja postoji na 300 metara od bunara sa mineralnom vodom. To bi, po mišljenju Dobaija, stvorilo uslove za pokretanje seoskog turizma, čime bi se zaustavio odliv stanovništva iz ovog banatskog mesta, u kojem danas živi oko 1.500 stanovnika, tri puta manje u odnosu na ranija vremena. Seosko rukovodstvo podseća i da u Vojvodini trenutno postoji svega pet banjskih lečilišta, što u odnosu na dva miliona stanovnika nije velik broj, a da se od brojnih termalnih bušotina eksploatiše svega njih tridesetak. Primeri pograničnih banja u Mađarskoj, kao što su Morahalom ili Mako, koje su za vrlo kratko vreme postale značajne banjske destinacije, pokazuju da i sa ove strane granice vredi ulagati u ove prirodne resurse.
Zato se, kako „Dnevnik” saznaje u MZ Torda, trenutno vode pregovori sa potencijalnim ulagačima iz Srbije, Rumunije i Mađarske. Nedavno je organizovan i naučni skup na ovu temu, a u planu je da na proleće iduće godine budu obavljena probna bušenja u okolini postojećih bunara, kako bi se ustanovila količina mineralne vode, ali i da bi se ponovo analizirao njen sastav.
Ž. Balaban