ZABRINJAVAJUĆE! U VOJVODINI NAJNIŽI ŽIVOTNI VEK: Banaćani čak 7 godina kraće žive od Evropljana; EVO GDE SE NAJDUŽE ŽIVI
Očekivano trajanje života muškaraca u Srbiji iznosi 73 godine, a žena 78 godina – prema poslednjim podacima koji se odnose na 2022, ističe se u najnovijem izveštaju Republičkog zavoda za statistiku.
Na regionalnom nivou, najduži životni vek imaju stanovnici Beogradskog regiona, u kome muškarci u proseku žive 74 godine, a žene pet godina duže.
U regionu Šumadije i Zapadne Srbije, očekivano trajanje života muškaraca je 73 godina, a žena 78 godina, dok su u regionu Južne i Istočne Srbije ove vrednosti nešto niže – 72,6 godina za muškarce i 77,7 godina za žene.
Najniže vrednosti očekivanog trajanja života oba pola su u Vojvodini, gde je dužina životnog veka muškaraca 72 godina, a žena 77 godina.
Prema podacima detaljnih tablica mortaliteta stanovništva Srbije za period 2021– 2023. očekivani životni vek iznosi 74,8 godine za ukupnu populaciju, što predstavlja porast od 0,3 godine u odnosu na period 2010–2011. godine.
Posmatrano po oblastima, najviše vrednosti očekivanog trajanja života u periodu 2010–2023. zabeležene su u Zlatiborskoj, Moravičkoj i Beogradskoj oblasti.
Suprotno tome, najnepovoljnija situacija je u Severnobanatskoj i Srednjobanatskoj oblasti.
U periodu 2021–2023, prema detaljnim tablicama mortaliteta, najduži očekivani životni vek u Srbiji je u Zlatiborskoj oblasti i iznosi 76,5 godina. S druge strane, najkraći životni vek je u Severnobanatskoj oblasti – u proseku 72,7 godina.
Na republičkom nivou, muškarci starosti 65 godina u proseku mogu očekivati još 13,8 godina života, dok je očekivani životni vek žena iste starosne dobi duži i iznosi 16,4 godine.
Najniži očekivani životni vek osoba sa 65 godina zabeležen je, kad je reč o oblastima, u Severnobanatskoj – 12,5 godina za muškarce i 15,4 godine za žene. Nasuprot tome, muškarci u Zlatiborskoj oblasti imaju najduži očekivani životni vek sa 65 godina, koji iznosi 15 godina, dok je kod žena najduži životni vek u Beogradskoj oblasti, gde iznosi 17,2 godine.
U poređenju sa zemljama Evropske unije, gde je prosečni životni vek u 2022. bio 80,6 godina, Srbija zaostaje za nešto više od pet godina. Što se tile životnog veka muškaraca, rezultati su slični kao u Mađarskoj, dok životni vek žena u našoj zemlji pokazuje slične trendove kao u Bugarskoj.
Međutim, pandemija virusa korona u 2020. i 2021. znatno je povećala smrtnost stanovništva. Prema podacima Instituta za javno zdravlje Srbije, u 2020. registrovano je 14.933 više smrtnih slučajeva u odnosu na prosečnih 101.917 iz perioda 2016–2019. godine. U 2021 evidentirano je 34.705 više smrtnih slučajeva u odnosu na petogodišnji prosek. Tek je u 2023, prvi put nakon pandemije, zabeležen manji broj smrtnih slučajeva u odnosu na period 2016–2019. godine.
U periodu od 2010. do 2019. najčešći uzroci smrti bile su kardiovaskularne bolesti, od kojih je umiralo više od polovine stanovnika, slede tumori i bolesti sistema za disanje.
S dolaskom pandemije, ovaj statistički poredak je promenjen, a vodeći uzroci smrti 2020, osim bolesti sistema krvotoka i tumora, uključivali su i kovid 19, koji je postao treći po redosledu uzrok smrti, sa učešćem od devet odsto.
U 2021. virus korona postaje drugi uzrok smrti po učestalosti, sa zastupljenošću od preko 20 procenata. U poređenju sa ostalim zemljama Evrope, prema podacima Evrostata za 2021. godinu, Srbija se nalazila u grupi zemalja sa najvišim procentom zastupljenosti uzroka smrti usled bolesti sistema krvotoka, tumora i kovida 19. Studija analize smrtnosti u Srbiji za 2020. godinu pokazala je da je najviši intenzitet smrtnosti usled pandemije zabeležen na jugu Srbije i većim gradskim centrima kao što su Beograd, Niš i Kragujevac.
Na području sa učestalijim međugeneracijskim kontaktima bio je i veći stepen prenosa zaraze, što se pokazalo kao važniji faktor smrtnosti od nivoa dostupnosti zdravstvene zaštite ili starosne strukture stanovništva.
Prema godišnjem saopštenju Evrostata o rezultatima analize smrtnosti stanovništva u evropskim državama za 2022, Srbija se ubraja u grupu zemalja sa najkraćim životnim vekom.
Ovu grupu čine, pre svega, zemlje iz okruženja, kao što su Bugarska, Mađarska i Rumunija, ali i Letonija i Turska. Nasuprot tome, najduže se živi u Lihtenštajnu, Švajcarskoj, Španiji i Francuskoj.
Podaci Ujedinjenih nacija govore da se najkraći životni vek beleži u afričkim državama kao što su Lesoto i Čad (oko 53 godine), dok se najduže živi u Evropi.
Na Starom kontinentu najduže žive stanovnici Monaka, gde očekivani životni vek iznosi 87 godina, kao i Lihtenštajna, Švajcarske i Španije, gde očekivano trajanje života vek prelazi 84 godine.
Dug životni vek takođe je zabeležen u Severnoj Americi (Kanada) i Australiji, gde očekivani životni vek iznosi 84 godine, kao i na istoku Azije – u Japanu iznosi 85 godina, piše Politika.
U poređenju s celom planetom, Srbija se sa očekivanim životnim vekom od oko 74 godine, svrstava u grupu država s povoljnijim uslovima smrtnosti od svetskog proseka.
U odnosu na najviše rangirane države, životni vek u Srbiji kraći je za 13 godina, dok je u odnosu na najgore rangirane zemlje duži za 21 godinu.
Dnevnik.rs/Srbija Danas/Penzionisani
