KOLIKO SMO SPREMNI ZA SLUČAJ NUKLEARNOG RATA
U SRBIJI 48 OPŠTINA IMA SKLONIŠTA Armirani beton štiti od zračenja
U svetu ponovo postoji strah od nuklearnog rata, nakon što je američki predsednik Džo Bajden dozvolio Ukrajini da u napadu na Rusiju koristi rakete dugog dometa američke proizvodnje.
Tenzije su porasle do te mere, da su neke zemlje u Evropi preventivno pripremaju na različite načine, Nemci su čistili skloništa, a nordijske zemlje su pamflete i mejlove, sa savetima o traženju skloništa, gomilanju zaliha i osnovnoj vojnoj obuci, već poslali svojim građanima.
Tako se ovih dana mnogi pitaju i šta je srpskim skloništima. Ispod užurbanih ulica i mirnih naselja Srbije, skrivena od pogleda, nalaze se skloništa - tihi čuvari sigurnosti, simboli brige za život i miran san stanovnika. Više od 1.400 ovih prostorija širom zemlje, uključujući gotovo hiljadu u Beogradu, stoje spremne da nas zaštite kada zatreba. Za Telegraf.rs o tome čemu danas služe naša atomska skloništa za slučaj nuklearnog napada otkrio je direktor JP "Skloništa", Nebojša Stojanović.
U Beogradu, najveći broj skloništa čuva sigurnost stanovnika Novog Beograda, Zvezdare, Rakovice i drugih opština, dok širom Srbije preostale stotine brinu o potrebama lokalnih zajednica. Skloništa nisu samo prostori sa zidovima od armiranog betona - ona su simbol nade, dragocena mesta gde zajednica pronalazi utočište i zaštitu u trenucima neizvesnosti.
- Od više hiljada skloništa na teritoriji Republike Srbije, Javnom preduzeću za skloništa je povereno na upravljanje 1442 javnih i blokovskih skloništa, na teritoriji 48 opština u Republici Srbiji. Na području Grada Beograda, naše preduzeće upravlja sa 980 javnih i blokovskih skloništa, koja se nalaze na teritoriji 15 gradskih opština. Najveći broj skloništa kojima upravlja JP za skloništa, se nalazi na teritoriji opština Novi Beograd (244), Rakovica (130), Voždovac (107), Čukarica (91), Zvezdara (132), Zemun (70), Palilula (50). U našoj ingerenciji i sistemu održavanja, se ne nalaze skloništa na teritorijama gradskih opština Barajevo i Surčin. Na teritoriji Republike Srbije (ne računajući teritoriju Beograda) u nadležnosti i sistemu održavanja Javnog preduzeća za skloništa, se nalazi 462 skloništa i to na području 33 opština i gradova - navodi Stojanović.
Redovne provere, opremanje i briga o funkcionalnosti ovih prostora omogućavaju da u svakom trenutku budu spremni za ono što niko ne priželjkuje. U skloništima kojima upravlja Javno preduzeće za skloništa, kako navodi Stojanović, vrši se redovno održavanje, provera stanja skloništa, opremanje mobilnom opremom i priprema za izdavanje objekata u zakup. Takođe, ističe da je Javno preduzeće za skloništa samofinansirajuće i ne koristi sredstva iz budžeta Republike Srbije, ni direktno, ni indirektno.
- Održavanje skloništa se vrši prema Programu poslovanja Javnog preduzeća za skloništa, kao i prema raspoloživim sredstvima, ljudskim resursima i finansijskim mogućnostima, a u skladu sa važećim Pravilnikom o načinu održavanja skloništa i prilagođavanja komunalnih, saobraćajnih i drugih podzemnih objekata za sklanjanje stanovništva. U skloništima kojima upravlja Javno preduzeće za skloništa, vrši se redovno održavanje, provera stanja skloništa, opremanje mobilnom opremom i priprema za izdavanje objekata u zakup. Sektor za vanredne situacije MUP - Republike Srbije, vrši inspekcijski nadzor, a u skladu sa nalozima inspekcije, po prioritetima se vrši unapređivanje uslova, za eventualni boravak stanovništva u skloništima i obezbeđuje funkcionalnost skloništa. Rad našeg preduzeća je u nadležnosti Vlade Republike Srbije, odnosno resornog Ministarstva unutrašnjih poslova, uz napomenu, da je Javno preduzeće za skloništa samofinansirajuće i ne koristi sredstva iz budžeta Republike Srbije - rekao je Stanojević.
Ipak, ova skloništa ne miruju ni u mirnodopskim danima. Ona danas žive drugačiji život - pretvorena su u igraonice za decu, sportske sale, muzičke studije, mesta kreativnosti i druženja. Njihovi hladni zidovi sada su ispunjeni smehom, muzikom i iigrom, dok čekaju da ispune svoju prvu i najvažniju ulogu - da štite živote. Iako mnogi zameraju na njihovom zakupu, ove prostorije i treba da budu u upotrebi, jer se na taj način najbolje i održavaju.
- Napominjemo, da sklonište predstavlja građevinski objekat, ili deo građevinskog objekta, namenjen prvenstveno za sklanjanje stanovništva u ratu, a može imati mirnodopsku namenu. Skloništa koja su izdata u zakup se koriste u različite svrhe, a najčešće kao magacini, sportsko rekreativni centri, video igraonice, igraonice za dečije rođendane, muzički studiji, za skladištenje humanitarne robe, za rad sa decom ometenom u razvoju, za smeštaj arhive i slično. Republička direkcija za imovinu RS daje saglasnost za korišćenje objekata za određenu namenu, a u slučaju promene namene, uvek se mora dobiti nova saglasnost od Republičke direkcije za imovinu RS. U slučaju proglašenja ratne opasnosti, skloništa koja se koriste u mirnodopske svrhe, moraju se isprazniti i osposobiti za zaštitu stanovništva, najkasnije u roku od 24 časa. Isto važi i za stambene zajednice, koje koriste skloništa u mirnodopske svrhe, kao ostave stanara - istuču iz JP "Skloništa".