Obeležen Dan Srpskog narodnog pozorišta

Podsećajući ukratko na istorijat našeg najstarijeg teatra, upravnik SNP -a Zoran Đerić je u svojoj besedi na svečanoj akademiji primetio da je bilo potrebno da se udruže jedan pesnik (Jovan Jovanović Zmaj), jedan političar (Stevan Branovački), i jedan kulturni radnik (Jovan Đorđević), Srpska čitaonica, Matica srpska i srpski narod, kako bi se pokrenulo pozorište, koje je bilo narodno i srpsko, i koje je to ostalo i sada, u svojoj 157. sezoni

 – Pozorište je imalo i treba i dalje da ima ključnu poziciju u nacionalnoj kulturi, jer se kroz njega reflektuje ne samo naša sadašnjost, već i naša prošlost, ali od njega zavisi i naša budućnost - napomenuo je upravnik Zoran Đerić, dodajući da ga ne čine samo kulise, kostimi, zavese i reflektori, nego i ljudi, veliki broj njih, sa različitim zanimanjima, kreativnim, produktivnim, tehničkim, ili umetničkim.

Od tog potencijala zavisi budućnost svakog pozorišta, pa i SNP -a, a ta je činjenica zanemarivana tokom zabrane zapošljavanja, naveo je Đerić u besedi, dodajući da su nedavno primljeni novi članovi (glumci, operske pevačice i balerine), ali da je potrebno još obnoviti i operski i baletski ansambl. Ambicioznije nego ranije, po rečima Đerića, započeta je ova sezona s većim brojem premijera, tako da su svi angažovani na tome.

Đerić je podsetio i na potpisane protokole o saradnji sa drugim teatrima, kao što su narodna pozorišta iz Beograda, Niša, Subotice, Prištine sa sedištem u Gračanici, i iz Osijeka, koji, pored ostalog, omogućuju i realizaciju zajedničkih projekata koji su u planu.

Sve to se radi da bi Novi Sad, po rečima Đerića, bio, kao nekada, “leglo pozorišne književnosti i glumačke umetnosti u Srba”, kako je to svojevremeno rekao Laza Kostić, a SNP ponovo postalo mezimče, kako su mu tepali pre 157 godina. Kako će biti u godinama koje su pred nama, videćemo, napominje Đerić, samo da ne bude pastorče. 

– Ni pozorišne predstave ni samog pozorišta nema niti može da bude bez glumaca, jer samo oni su, da parafraziram velikog Stanislavskog, ti koji o svemu, od teksta do poslednje rekvizite na sceni, svojom igrom i svojom kreativnošću udahnjuju život i gledaoca uvode u neponovljivu čaroliju teatra. Zato mi, obeležavajući dan SNP -a, zapravo još jednom odajemo počast glumcima koji su više od veka i po čuvali i sačuvali i tu opojnu i večnu čaroliju i svoj teatar, čuvaju ih, naravno, i danas. Ali, ne samo glumcima, već i solistima, dirigentima i članovima orkestra i hora Opere, članovima baletskog ansambla i zaposlenima u svim drugim segmentima, koji čine ovo pozorište i bez kojih ostvarivanje njegovih programa i njegove uzvišene misije sigurno ne bi bilo moguće – započeo je  svoj govor na Svečanoj akademiji predsednik Pokrajinske vlade Igor Mirović.

On je dodao i da na Dan pozorišta, koje ima tako važno mesto u istoriji naše kulture, ne smemo zaboraviti ni one koji su ovom teatru, pre 157 godina, gledajući daleko ispred svog vremena, udarili temelje, kao Stevan Branovački, Jovan Jovanović Zmaj, i Jovan Đorđević, rodonačelnik ideje o osnivanju prvog srpskog profesionalnog teatra i njegov prvi upravnik.

– Zamislili su ga kao pravo narodno pozorište, čiji glumci nisu bili samo umetnici, nego i svojevrsni kulturni i nacionalni misionari, koji su samopregorno i postojano, rečju sa scene, ali i životnim stavom, blagotvorno uticali na samosvest našeg naroda, čuvajući tako i taj narod, i sebe, i svoj, i njegov teatar. A kada je Đorđević, na poziv kneza Mihaila Obrenovića 1867. otišao u Beograd, da tamo osnuje Narodno pozorište, upravničku palicu najpre je preuzeo Antonije Hayić, a potom glumci Mita Ružić i Pera Dobrinović, pa naš veliki pisac Branislav Nušić, zatim Žarko Savić, Žarko Vasiljević, Bogdan Čiplić, i Miloš Hayić, čije doba se i danas naziva zlatnim dobom SNP -a - podsetio je Mirović.

Zahvaljujući svima njima, SNP je, po rečima Mirovića, predano i postojano čuvalo ugled jedne od naših najznačajnijih kulturnih institucija, preuzevši i ulogu svojevrsnog generatora razvoja našeg teatra u mnogo širem smislu, jer upravo je iz njega 1956. inicirano osnivanje Sterijinog pozorja, 1970. Akademije umetnosti u Novom Sadu i 1982. Pozorišnog muzeja Vojvodine.

- Kao osnivač, Pokrajinska vlada na čijem sam čelu, potpuno je svesna svoje uloge i svoje odgovornosti da obezbedi uslove za normalno funkcionisanje i razvoj Srpskog narodnog pozorišta, a čaroliju igre u svim njenim oblicima, i danas i u vremenu koje dolazi, ostavljamo vama koji ga činite. Budite uvek i u svemu originalni, slobodni, i svoji. Samo ćete tako imati poštovanje celokupne javnosti, i biti dostojni tradicije o kojoj danas govorimo - rekao je predsednik Mirović, čestitajući ovogodišnjim dobitnicima na zasluženim priznanjima.

Na svečanosti u SNP -u uručeno je još i 16 godišnjih nagrada i 20 pohvala. Godišnje nagrade dobili su: glumac Aleksandar Gajin, za ulogu u predstavi “Vojvođanska rapsodija”, glumac Nebojša Savić, za ulogu Alekse, odnosno barona Golića, u predstavi “Laža i paralaža”; Zoltan Bešenji, inspicijent Drame; Vladimir Ćuković, koncermajstor; Vesna Kesić Krsmanović, dirigentkinja Hora SNP -a; prvakinja Baleta Ana Đurić, za naslovnu ulogu u “Katarini Izmailovoj”; za istu ulogu baletska igračica Marijana Ćurčija; i baletski igrač Samjuel Bišop, za ulogu Sergeja u pomenutom baletu. Ove nagrade su takođe dobili i zaposleni u ostalim segmentima SNP-a: Željko Čobanović, Stevan Hemun, Miluška Đurikin, Aleksandra Kovačević, Jasmina Đuričković, Dragana Suvačarević, Dragica Krkljuš i Goran Suvačarević.

Pohvaljeni su: ansambl dramske predstave “Anika i njena vremena”; glumica Tanja Pjevac, za uloge Vračare u mjuziklu “Vojvođanska rapsodija”, i Jelice u predstavi “Laža i paralaža”; glumac Strahinja Bojović, za uloge u predstavama “Laža i paralaža” i “Bilbord”; Biljana Keskenović, prvakinja Drame Narodnog pozorišta Sombor, za ulogu Anđe u predstavi “Anika i njena vremena”; koreografkinja Milica Cerović, za rad na predstavi “Vojvođanska rapsodija”; Ansambl opere “Toska”; horski pevači Danka Adamov, Renata Starović Petošević, Maja Andrić, Dragana Keler, Zoran Šandorov i Vojislav Malešev, za izvođenje solo numera na koncertu “Rok opera”; Ansambl baletske predstave “Katarina Izmailova”, kao i baletski igrači Sonja Batić, za ulogu Sonje robijašice u ovom baletu, takođe i za ulogu Mirte u “Žizeli; i baletski igrač David Gruoso, za uloge Muža i Svekra u baletu “Katarina Izmailova”. Pohvaljeni su i Gordana Stojaković, Vesna Jovanović, Služba održavanja, Dragan Šušnjar i Mladen Bukarica.

Zlatna medalja “Jovan Đorđević“ ove godine dodeljena je akademiku Dejanu Despiću, za besplatno ustupanje autorskih prava SNP - u na izvođenje muzike za komičnu operu “Pop Ćira i pop Spira”. Isto priznanje dobilo je i Narodno pozorište iz Beograda, povodom obeležavanja njihove 150. godišnjice, kao i za doprinos u razvoju kulture i saradnju ova dva najznačajnija srpska teatra. Takođe je zlatna medalja “Jovan Đorđević” dodeljena i Dušanu Beliću, nekadašnjem upravniku SNP-a.

Srebrne medalje uručene su Muzičkoj omladini Novog Sada, za negovanje dugogodišnje saradnje u koncertno–scenskom izvođaštvu, i Vojvođanskom simfonijskom orkestru, za iste zasluge i za pružanje tehničke podrške. U ime nagrađenih se na svečanosti zahvalio Dejan Savić, upravnik Narodnog pozorišta u Beogradu.

U večernjim satima izvedena je opera “Pop Ćira i pop Spira”, koju je, na muziku akademika Dejana Despića, režirala Ivana Dragutinović Maričić. Po dirigentskim vođstvom Željke Milanović, nastupili su solisti, hor i orkestar Opere SNP -a. U solističkim rolama nastupili su: Saša Štulić (Pop Ćira), Violeta Srećković (Persa), Danijela Jovanović (Melanija), Branislav Cvijić (Pera), Nebojša Babić (Pop Spira), Verica Pejić (Sida), Jelena Končar (Jula), Vasa Stajkić (Šaca), Darija Olajoš Čizmić (Frau Gabrijela), kao i Ana Bajić, Ljubomir Popović, Miloš Milojević, Željko R. Andrić, Nikola Basta, i Marta Jakobac Morar. Večeras je prva reproza opere, sa izmenjenom solističkom podelom.

N. P-j.