Mirović otvorio izložbu Majska skupština - 170 godina kasnije

Pozdravljajući zvanice, predsednik Mirović naglasio je, da je obeležavanje 170. godišnjice Majske skupštine, veoma važan dogaćaj, jer podseća na, kako je rekao, jedno veliko vreme i velike ljude koji su odredili put celog našeg naroda.

„Slika Pavla Simića „Srpska narodna skupština 1. maja 1848. godine”, koja čini okosnicu izložbe „Majska skupština 170 godina kasnije” je, kažu, u vremenu kada je nastala bila najveći grupni portret napravljen u našem slikarstvu“, istakao je Mirović otvarajući izložbu.

„Mada formalno nije trajala dugo, Srpska Vojvodina, koja je na Majskoj skupštini proglašena, postala je zavetna ideja svih Srba u Habzburškoj monarhiji.“

Kako je naveo, istorijska iskušenja kroz koja je ideja prolazila bila su ogromna, ali uprkos njima, 70 godina kasnije, na Velikoj narodnoj skupštini u Novom Sadu, prisajedinjenjem vojvođanskih oblasti Kraljevini Srbiji ta ideja postala je stvarnost.

„Ova slika je, dakle, dragoceno vizuelno svedočanstvo rađanje jedne velike ideje i grupni portret, ne samo njenih najistaknutijih rodonačelnika poput velikog patrijarha Josifa Rajačića, slavnog narodnog generala Đorđa Stratimirovića ili čuvenog episkopa Nikanora Grujičića, nego i niza onih koji će tu ideju dalje nositi, čuvati i sačuvati, poput Svetozara Miletića, Jovana Đorđevića, Stevana Vladislava Kaćanskog i najzad i samog Pavla Simića, velikog srpskog slikara i sledbenika Svetozara Miletića“, kazao je Mirović.  

Na Simićevoj slici je mladi Svetozar Miletić koji je, kako je to Mirović rekao, kasnije čvrsto poneo barjak Srpske Vojvodine i ne ispuštajući ga, prešao veliki deo teškog puta do ostvarenje ideje Majske skupštine.

„Na slici ćete videti i mladog Jovana Đorđevića, koji će kasnije s Miletićem osnovati Srpsko narodno pozorište, ne samo kao deo borbe za kulturnu samobitost našeg naroda nego i nacionalnu, time i ostvarenje ideje Majske skupštine“, naglasio je predsednik Pokrajinske vlade. 

On je istakao da je danas, kada obeležavamo 170 godišnjicu Majske skupštine, fokusiranje pažnje javnosti na sliku velikog srpskog slikara Pavla Simića, koji je rođen pre 200 godina, u okviru cele izložbe veoma važan događaj.

Nesvakidašnja sudbina Simićeve slike

Predsednik Pokrajinske vlade Igor Mirović je ispričao i nesvakidašnju sudbinu čuvene slike Pavla Simića. Kako je naveo, posle litografisanje u Beču 1863. godine, gotovo ceo vek se nije se znalo šta je s njenim originalom i verovalo se da je trajno nestao.

„Tako je bilo sve do 1960. godine, kada su srpski književnik i predani posrednik između srpske i mađarske kulture Stojan D. Vujičić i istoričar Pavle Vasić, koji je tada bio na studijskom putovanju u Mađarskoj, upozorili na to da se slika nalazi u Mađarskom istorijskom muzeju u Budimpešti i da je bez sumnje reč o originalnoj verziji. Trebalo je nakon toga još 16 godina da se obave sve formalnosti i da se ona vrati gde joj je mesto – u Galeriju Matice srpske i da i danas bude pred nama“, rekao je Mirović. 

Otvaranju izložbe su prisustvovali mnoge zvanice, potpredsednici Pokrajinske vlade, predstavnici Srpske pravoslavne crkve, vladika bački Irinej, kao i ministar kulture i informisanja Vladan Vukosavljević.

Ministar je u svom obraćanju napomenuo i to da je to istovremeno i lepa prilika da se podsetimo na nekoliko stvari kada je reč o kulturnoj politici. Na prvom mestu, rekao je, da se podsetimo na izuzetno kvalitetan i uspešan rad ustanove kulture Matice srpske, koja je ponela niz projekata i svedoči o kvalitetnoj posvećenosti i kulturološkoj misiji.

Vukosavljević je podsetio na to da u ovoj godini obeležavamo tri važna jubileja: 100 godina prisajedinjenja vojvođanskih oblasti Kraljevini Srbiji, 170 godina Majske skupštine i 200 godina od rođenja slikara Pavla Simića. Govoreći o značaju Simićeve slike, naveo je da je ona nastala u vremenu kada su nastale i prve fotografije i činilo se da će to na neki način ukinuti relizam u slikarstvu, ali upravo je istorija pokazala da umetnost jezikom simbola zapravo svedoči mnogo više nego odraz stvarnosti na fotografskoj poloči.

Novi Sad, Sremski Karlovci, Sentandreja

Autori izložbe su dr Snežana Mišić i mr Danilo Vuksanović, a izložbu prati dvojezična publikacija „Srpska narodna skupština 1. maja 1848 – 170 godina posle / Serbian National Assembly on the 1st of May 1848 – 170 years later” s autorskim tekstom dr Snežane Mišić u kojem se slika tumači u kontekstu političko-istorijskih okolnosti i nacionalnih težnji srpskog naroda na teritoriji Austrijskog carstva u 19. veku.

Tokom trajanja izložbe biće organizovana stručna tumačenja i projekcija igrano-dokumentarnog filma. Izložba će u Galeriji Matice srpske biti otvorena do 1. septembra 2018. godine, a potom premeštena u Sremske Karlovce i Sentandreju. Realizaciju izložbe i prateće publikacije omogućili su Pokrajinska vlada i Ministarstvo kulture i informisanja Republike Srbije.

„Upravo jezikom simbola je Simić na ovoj slici pokazao stvari koje traju u vremenu i koje su simboli našeg postojanja na ovim prostorima, duge borbe jednog naroda za slobodu, njegovih uspona i padova, njegovih pregnuća i njegovih stvarnosti“, naglasio je Vukosavljević.    

„Slika Pavla Simića „Srpska narodna skupština 1. maja 1848. godine” je istorijski dokument našeg naroda o najznačajnijem događaju 19. Veka“, naglasila je upravnica Galerije Matice srpske Tijana Palkovljević Bugarski, i zahvalila se Pokrajinskoj vladi na saradnji u realizaciji izložbe.

E. Marjanov