UG „SUBURBIUM“ Da kulturno živi Podgrađe
“Baština znači identitet!” – u tri reči je suština aktivnosti Udruženja građana „Suburbium“ iz Podgrađa Petrovaradinske tvrđave.
Pomalo daleke 2002. godine osnovala ga je grupa istoričara, arhitekata, novinara, fotografa, pisaca, istoričara umetnosti … koji su decenijama posmatrali petrovaradinski Gradić kao baštinu koja propada, pritom postavljajući pitanje kako to da niko nije osmislio sadržajne akcije koje bi Novosađane privukli da jednaku pažnju posvete njegovim autentičnim uličicama i baroknim građevinama iz 18. veka, kao što je posvećuju Petrovaradinskoj tvrđavi ka kojoj idu prolazeći kroz Gradić.
- Godinu po godinu, okupio se krug ljudi različitih struka, osnovali smo „Suburbium“ čije ime znači “podgrađe”, što govori o tome gde se nalazimo, mi smo u Donjem gradu Petrovardinske tvrđave – s neskrivenim emocijama prema ambijentu u kojem živi priča novinarka i osnivač Udruženja Bojana Karavidić. – Od tada smo uradili brojne projekte, konkurišemo u Gradu, Pokrajini, u Ministarstvu kulture. Mi smo jedan od osnivača međunarodne organizacije „SEE Heritage Network“ (Mreža za baštinu Jugoistočne Evrope), pa su nas i oni podržali.
Knjiga izdata pre desetak godina “Zaboravljeni grad – Donji grad Petrovaradinske tvrđave” izdavački je poduhvat „Suburbiuma“. Prevedena je sa srpskog na engleski, francuski, nemački i mađarski jezik. Reč je o publikaciji koja sadrži deset eseja uglednih novosadskih pisaca i stručnjaka koji se bave Podgrađem, sa pratećim fotografijama čuvenog fotoreportera lista “Dnevnik” i saradnika „Suburbiuma“ Stevana Lazukića. Još jedno važno izdanje je knjiga Slobodana S. Radovanovića “Petrovaradinski komunitet 1702 – 1849”, koja sadrži podatke značajne za nova istraživanja ovog područja.
- Ipak, početni koraci se ne zaboravljaju. Najponosniji smo na naš prvi projekat, prvu savremenu 3D mapu Petrovaradinske tvrđave koju je uradio naš saradnik, jedan od osnivača, arhitekta Aleksandar Stanojlović – naglašava Bojana Karavidić. – On je dizajnirao i mape Podgrađa, Sremskih Karlovaca i Sentandreje koje su prevedene na engleski, nemački i mađarski jezik. Te mape su postale zaštitni znak „Suburbiuma“ i naše početne izdavačke delatnosti.
Osim izdavačke delatnosti, „Suburbium“ organizuju i stručne skupove među kojima sagovornica izdvaja međunarodni “Kulturna/graditeljska baština – primeri, aspekti, pouke”, održan u Novom Sadu uz podršku “SEE Heritage Network”. Drvene skulpture koje krase najlepšu novosadsku plažu Štrand, rezultat su dva međunarodna vajarska simpozijuma čiji umetnički direktor je bio akademski vajar Miodrag Miša Perić. Jedan od značajnih projekata bio je i “Let’s talk European” (“Govorimo evropski”), koji je podržala Evropska unija, a trajao je tri meseca. Sve se događalo u Podgrađu i na Tvrđavi. Tema okruglog stola bila je baština i odnos medija prema njoj.
- Sve što radimo je priča o tome da se baština mora koristiti, da na nju imaju pravo svi građani, da ona obnovljena sama po sebi ne znači ništa ako nije dostupna građanima - smatra Bojana. - Međutim, mora se obratiti pažnja na način korišćenja. Ne bi trebalo da se pretera u šarenilu turističkih šećerlema. Suština je to da oni koji rukovode određenom lokalnom baštinom pre svega osmisle strateški plan.
Pre tri godine „Suburbium“ je osnovao i internet „KorzoPortal“ za urbanu kulturu i baštinu. Pored Bojane Karavidić, u osnivanju su učestvovali i Aleksandar Stanojlović, Silvia Dražić i Kaća Lazukić Ljubinković. Bogat je sadržajima koji uključuje stručne tekstove, analize i intervjue, uz prateće autorske fotografije.
Svojevrsnu potvrdu smisla onoga za šta se zalaže od 2002. godine, „Suburbium“ je dobio kada se 2016. godine „Festival uličnih svirača“ iz Novog Sada preselio u Podgrađe.
- Pitala sam Natali Beljanski i njene saradnike šta su do tada čekali – smeši se Bojana. – Ulični svirači kao da su stvoreni za Gradić. Oni su od ovog baroknog ambijenta napravili aktivan prostor, novu kulturnu pozornicu, stvorilo se novo osećanje pripadnosti građana pitoresknoj baštini Novog Sada, o čemu smo mi koji stanujemo u Gradiću maštali, a viđamo slične programe u evoropskim gradovima. Sve je vrlo jednostavno – ako se nudi kvalitetan sadržaj, doći će i publika.
B. Pavković
