Sanacija, zatvaranje i rekultivacija gradske deponije

O izgradnji novog savremenog kompleksa za preradu, separaciju i odlaganje otpada priča se već godinama, a Uprava za građevinkso zemljište i investicije platiće 4,9 miliona dinara za tehničku dokumentaciju sanacije, zatvaranja i rekultivacije nesanitarne deponije, koja se od 1963. godine koristi za odlaganje komunalnog i čvrstog otpada. Projektovanje i procena troškova povereni su firmi „Tehnohidrosfera” iz Beočina, jedinom učesniku na tenderu.

U tenderskoj dokumentaciji je navedeno da su glavni ciljevi projekta definisanje tehnologije odlaganja otpada i postepeno zatvaranje nesanitarne deponije u narednih pet godina, ali tako da ona i dalje radi, pa bi trebalo predložiti i izbor mehanizacije za operativni rad. To znači da će odabrani projektant morati da osmisli sanaciju, te da uradi hidro- geološki elaborat, proračun stabilnosti tla i kosina deponije, monitoring nivoa i kvaliteta procedne vode, da ispita sastav i količinu deponijskih gasova, kao i da osmisli program monitoringa u sledećih 35 godina.

To, između ostalog, podrazumeva i predlog za preraspodelu mase deponovanog otpada na terenu, zatim rešenje za uređenje, sanaciju i eventualno proširenje obodne kanalske mreže jer aktuelna gradska deponija nema na odgovarajući način rešeno odvođenje atmosferskih voda, te se za to koristi meliracioni sliv Vrbak. U okviru sanacije, trebalo bi predložiti i tehničko rešenje za sređivanje drenažnog sistema za sakupljanje procednog filtrata te osmisliti i ozelenjavanje prostora.

Između ostalog bi trebalo osmisliti i tehničko-tehnološko rešenje za degazaciju, kontrolisan ulaz/izlaz te definisati prostor i metodologiju deponovanja kojom će se obezbediti vek eksploatacije od pet i više godina, kao i metod zatvaranja i rekultivisanja deponije. Planirana je rekonstrukcija pristupnih saobraćajnica u okviru kompleksa, kao i izgradnja novih internih, i parkinga, kao i uređivanje zaštitnog zelenilo oko kompleksa koje bi trebalo da spreči širenje zagađenog vazduha do naseljenih područja. Biološka rekultivacija, između ostalog, podrazumeva i izbor odgovarajućih biljnih vrsta, način njihove sadnje, predlog nege...

Prostor za odlaganje trenutno je podeljen na tri deponijska polja, a u severnom delu kompleksa je 2002. godine izgrađena fabrika, površine 3.375 kvadratnih metara, za reciklažu i baliranje otpada. Kako je u konkursnoj dokumentaciji navedeno, na prostoru od 162,93 hektara, deponijska polja zauzimaju oko 22 hektara, dok je površina novoplaniranih polja 50,42 hektara.

Gradska deponija predstavlja ograđenu celinu unutar koje su površine za odlaganje komunalnog otpada i postrojenja za neutralizaciju, reciklažu i preradu. Takva kakva jeste predstavlja opasnost po životnu sredinu, budući da se tik uz grad godišnje odlaže oko 173.000 tona otpada, odnosno oko 500 tona dnevno. Primera radi, JKP „Čistoća” je 2016. godine, sakupila 106.000 tona otpada, a kroz postrojenje za separaciju prošlo je 15.400 tona.

U prvoj polovini prethodne godine ukolonjene su divlje deponije s oko 6.000 mesta u Novom Sadu i prigradskim naseljima, a „Čistoća” dnevno ukloni smeće s 30 do 40 mesta, što je mesečno oko 900 kubika otpada. Nažalost, divlje deponije niču u svim delovima grada, a postoje mesta na kojima se one redovno uklanjaju, ali se isto tako iznova pojavljuju. Najveće količine smeća odlažu se na periferiji grada i u prigradskim naseljima, gde se otpad neretko istovara kamionima i šleperima.

Novi Sad, Temerin, Vrbas, Bačka Palanka, Beočin, Žabalj, Srbobran i Bački Petrovac u budućnosti će imati zajednički regionalni centar za preradu otpada, koji bi godišnje trebalo da primi od 70.000 do 160.000 kubika otpada. Uslov za početak gradnje regionalnog centra je sanacija, rekultivacija i zatvaranje nesanitarne deponije na Klisi.

J. Vukašinović