PETROVARADINSKA TVRĐAVA DANAS SLAVI 332. ROĐENDAN Čuvar Novog Sada čvrst kao vera
Jedna od najznačajnih i najbolje očuvanih evropskih fortifikacija - Petrovaradinska tvrđava, često nazivana „gradom na steni, čvrst kao vera”, danas, 18. oktobra, slavi 332. rođendan.
Petrovaradinska tvrđava je druga po veličini u Evropi (veća od nje je samo ona u Verdenu u Francuskoj). Na njoj se nalaze muzej, hoteli i restorani, ateljei i galerije, akademija umetnosti, astronomska opservatorija, planetarijum i održava se jedan od najpopularnijih muzičkih festivala u Evropi i svetu - Egzit. U podnožju je planirana izgradnja bortaničike bašte, kao i rekonstrukcija starog železničkog tunela sa liftovima do gonjeg platoa.
Izgrađena na mestu nekadašnjeg srednjovekovnog utvrđenja, naziv Gibraltar na Dunavu dobila je zbog izuzetno značajnog strateškog položaja, još u vreme gradnje, koja je s prekidima trajala 88 godina od 1692. do 1780. godine. Izgrađena na 122 hektara, na uzvišenju koje dominira okolinom, s 16 kilometara podzemnih hodnika i 12.000 puškarnica. Kao isključivo vojni objekat služila je sve do 1948. godine, dok je pod zaštitu države stavljena 1951. godine. Smatra se da je u vreme gradnje tu bilo najveće evropsko groblje jer je više vojnika stradalo od bolesti i raznih nedaća nego u borbama.
Pijani sat
Toranj sa satom, koji je trenutno pod obnovom, prepoznatljiv je znak Petrovaradinske tvrđave i Novog Sada.
Prečnik satnih krugova na sve četiri strane baroknog tornja veći je od dva metra, sati su označeni rimskim brojevima, kao što je pravilo na hrišćanskim crkvama. Posebnost je to što velika kazaljka pokazuje sate, a mala minute, jer je za lađare na Dunavu, smene straže i vojnike bilo značajnije da vide sate, a ne minute izdaleka.
Petrovaradinska tvrđava, kakvu poznajemo, građena je u vreme vladavine austrijskih careva Leopolda Prvog, Josifa Prvog, Karla Četvrtog, Marije Terezije i Josifa Drugog, po sistemu markiza Sebastijana Vobana, koji je bio jedan od vodećih graditelja 17. i 18. veka. Kamen temeljac sadašnjoj Tvrđavi položio je princ Kroj 18. oktobra 1692. godine na južnom delu Gornje tvrđave, po nalogu habzburškog cara Leopolda Prvog. Tada je zakopana i povelja, ali je tačno mesto i dalje nepoznato.
Završni građevinski radovi obavljani su od 1780. do 1790. godine, kada Petrovaradinska tvrđava postaje najsavremenija i najbolje opremljena u celoj monarhiji. U periodu intenzivne izgradnje bilo je angažovano više od 40.000 ljudi, a činili su ih najamna radna snaga, zatvorenici, ratni zarobljenici i vojnici. Osam ciglana iz Majura peklo je opeku, dok je kreč pečen u krečanama kod Beočina.
S. Kovač, J. Vukašinović
