Istorijski arhiv grada baštini dokumente važne za prošlost Novog Sada
Novi Sad je nakon oslobođenja u Drugom svetkom ratu doživeo buran i dinamičan društveno-ekonomski razvoj, što je naročito odlikovalo pedesete godine prošlog veka kada su se otvarali fakulteti i ustanove kulture.
Istorijski arhiv grada osnovan je 21. maja 1954. godine u skromnim uslovima, u podrumu Gradske kuće. Ubrzo je preseljen na Petrovaradinsku tvrđavu, a od 2016. godine smešten je u novu, modernu zgradu u Ulici Filipa Višnjića 2A na Podbari.
Po rečima direktora Istorijskog arhiva grada Petra Đurđeva, širem građanstvu je malo poznato čime se ta ustanova bavi, a najčešći posetioci su ljudi koji su „silom prilika naterani” da potraže dokumente u Arhivu ili oni koji istražuju prošlost našeg grada.
– Zadatak ustanove je da čuva i sređuje arhivsku građu, odnosno dokumente koji su od značaja za kulturu i istoriju, ali naš posao podrazumeva i rad u registraturama, odnosno saradnju s ustanovama ili pojedincima koji stvaraju tu građu – objašnjava Đurđev. – Kroz decenijski rad primali smo dokumente koji su nastali radom organa lokalne samouprave, sudova, obrazovnih ustanova, značajnijih preduzeća. Najstariji dokumenti koje čuvamo su iz 1748. godine, kada je Novi Sad dobio status slobodnog kraljevskog grada. Baštinimo i dokumente koji su nastali u vreme Kraljevine Srba, Hrvata i Slovenaca, potom fondove iz vremena okupacije u Drugom svetskom ratu, kao i važne dokumenate od 1945. godine do danas. Osim toga, pokrivamo Beočin, Sremske Karlovce, Bačku Palanku, Žabalj, Vrbas, Titel, Bački Petrovac, odnosno Južnobački okrug, te građani koje interesuje istorija tog područja mogu pronaħi zapise kod nas.
Polazeći od činjenici da Arhiv prima dokumente koji su od kulturne i istorijske važnosti, građani koji žele nešto da daruju toj ustanovi prvo treba da procene opšti značaj dokumenta, a po rečima Petra Đurđeva, takve spise uglavnom poseduju ljudi koji su učestvovali u važnim odlukama i imali značajne pozicije.
– Jedan od takvih primera je saranja s porodicom poznatog foto-reportera Pavla Đisalova, zahvaljujući čemu se njegova dragocena foto-arhiva čuva u našoj ustanovi, a važan je temelj za rekonstrukciju pre svega sportske istorije Novog Sada – pojašnjava Đurđev.
Tekst i foto: S. Kovač
Saradnja s „Dnevnikom”
Po rečima direktora gradskog Arhiva Petra Đurđeva, zahvaljujući dobroj saradnji s našim listom, deo arhive „Dnevnika” dospeo je na čuvanje u tu ustanovu.
– Povremeno objavljujemo zanimljive vesti koje su obeležile istoriju našeg grada – kaže Đurđev. – To je odličan primer saradnje medijske kuće i kulturne ustanove na očuvanju i promovisanju lokalne istorije i događaja koji su možda zaboravljeni. Želja nam je da takvim postupcima sačuvamo ono što je nekad predstavljalo suštinu društvenog života.