Objavljena nova knjiga pesama Selimira Radulovića

Poetički ova zbirka korespondira, kako primećuje književna teoretičarka dr Jelena Marićević Balać, sa prethodnjim Radulovićevim knjigama poezije i esejistike. „Implicitni metapoetski nivo knjige podrazumevao bi pesnički odgovor na pitanje smisla poezije u današnjem trenutku. Poezija bi per se trebalo da produhovi i osnaži ljudsku dušu i da funkcioniše kao latentna molitva”, ukazuje Jelena Marićević Balać.

Ona ukazuje i na značaj vizuelnih elemenata „Vrtova arameijskih”, budući da bezmalo sve pesme, od „Prološke” (Razgovor sardara i starca, nagog, kraj skita napuštenog) do „Epiloške” (Više ga nikad nisam video) otpočinju posebno stilizovanim inicijalnim slovom čije je „telo” ispunjeno motivima sa ikona ili fresaka. Zapravo, jedina pesma bez ornamentike je šesta iz završnog ciklusa „Ono malo soli”, što Jelena Marićević Balać tumači činjenicom da se u njoj apostrofira „Anđeo, Božji, u ljudskom obličju/ Sveti Jovan Bosi”... Jer, Sveti Jovan Šangajski (1896 - 1966) nije bio Anđeo sa freske ili ikone, „i zbog toga je njegovu ikonu mogućno videti u samim ljudima ili u zrcalu sopstvene kulture”.

Polazište knjiga Selimira Radulovića, pa tako i najnovije „U carstvu vrtova arameijskih”, jeste uvid u ontološku i epohalnu bolest savremenog čoveka, tvrdi književni kritičar Saša Radojčić. „Ime te bolesti je - zaborav transcendencije. Izlečenje bi se sastojalo u povratku području svetog. Ali nevolja savremenog čoveka nije samo u tome što je zaboravio onostranost kao svoje utočište, nego, pre svega, u tome što je hteo da je zaboravi. Za neku slojevitiju stvarnost taj i takav čovek više nema ni volje, niti merila. Radulovićeva poezija negira tu samosputanost i otvara se iskustvima stvarnosti višeg reda”, navodi Radojčić.

Na tom tragu teoretičarka podseća i na „Hazarski rečnik” Milorada Pavića: Hazari čim vide zidne slike sriču, čitaju ili pevaju sadržaje slika, ikona, ili već drugog što je naslikano... Zapravo, posebno zanimljivo je upravo zapažanje Jelene Marićević Balać da poezija Selimira Radulovića uspostavlja dijalog, „na posve hermetičnom nivou”, sa Pavićevim delom. Po njenim rečima, kao što je i sam naslov knjige „U carstvu vrtova arameijskih” u dosluhu sa Pavićevom pripovetkom „Čuvar vetrova” iz zbirke „Gvozdena zavesa”, tako je i Radulovićev pesnički postupak „(ne)svesno inspirisan romanesknom hazarskom religioznom praksom, dakako, vizantijskom kulturom i palamizmom”.   

„Ugledanje na vizantijsku književnost jeste svojevrsno pronalaženje odgovora na prosvetiteljsku ideju o tehnološkom napretku civilizacije, koji je, kako se verovalo, trebalo da doprinese procvatu humanizma. Razume se da čovek nije postao bolji kako je civilizacija tehnološki napredovala, pa se u tom smislu poezija Selimira Radulovića može čitati kao isihastički put do ljudske duše i njene obnove”, navodi dr Jelena Marićević Balać, uz ocenu da je pesnikova isihastička molitva objedinila sva tri modela poetske molitve: molitvu uma, duhovnu i astralnu...           

M. Stajić