Gašenje kafilerije u Somboru opet odloženo
SOMBOR: Dok se ostatak Srbije bavi urbanim zagađenjem vazduha, izdižući ovaj problem do alarmantnog nivoa, Somborci ne prestaju da muku muče sa smradom koji se širi iz ovdašnje Veterinarske ustanove „Proteinka“, takozvane kafilerije.
Naime, mada je još pre dva meseca, prilikom posete Somboru i okolini, nadležni republički ministar poljoprivrede, šumarstva i vodoprivrede Branislav Nedimović obećao konačno gašenje kafilerije do 15. januara, do toga ipak nije došlo, uz obrazloženje dato jednoj od prestoničkih televizija da se, ovaj put, mora sačekati donošenje državne Strategije upravljanja sporednim proizvodima životinjskog porekla.
Kako je tada najavio resorni ministar, prerada životinjskih ostataka iz somborske kafilerije trebala je da se do sredine januara, uz preuzimanje dela radnika, u potpunosti preseli u pogone „Energozelene“ u Inđiji, dok bi „Proteinka“ na sebe preuzela ulogu regionalne transfer stanice. Ovakav razvoj situacije bi konačno oslobodio žitelje Sombora nesnosnog smrada iz kafilerijskih pogona koji je najviše problema zadavao stanovnicima najurbanijeg dela grada, Nove Selenče, zbog kojeg su svojevremeno organizovani i protesti pred kapijama „Proteinke“. Odlukom Međunarodne arbitraže u Vašingtonu ove jeseni, višegodišnji spor države Srbije i „Enegrozelene“, fabrike u Inđiji čiji su vlasnici iz Belgije, završen je na štetu republičkog buyeta, pa su srpski poreski obveznici pored cele investicije u najmodernije postrojenje za preradu animalnog otpada, kapaciteta od 150.000 tona godišnje, investitoru iz Belgije nadoknadili i izgubljenu dobit uz pripadajući kamatu sa preko 20 miliona evra.
Nakon ove presude arbitraže Svetske banke, država Srbija je postala i vlasnik „Energozelene“, čime se otvorio put za pokretanje prerade otpada životinjskog porekla u Inđiji u skladu sa najvišim sigurnosnim i ekološkim standardima, što bi trebalo da rastereti jedine dve srpske kafilerije u državnom vlasništvu – u Somboru i Ćupriji.
Ako je suditi po dostupnim podacima somborske stanice Automatskog monitoringa kvaliteta vazduha u ovom gradu, Somborci za razliku od Beograđana, Novosađana, Valjevaca i Užičana nemaju razloga za brigu. Naime, prema višednevnim analizama automatske merne stanice koja u ovom gradu, zahvaljujući projektu Pokrajinskog sekretarijata za urbanizam, graditeljstvo i zaštitu životne sredine funkcioniše od jula 2015. godine, Somborci udišu većinom vazduh odličnog kvaliteta. To se pripisuje činjenici da je broj ovdašnjih domaćinstava koja se priključuju na gasovodnu mrežu svakim danom sve veći.
Upravo je somborski pogon podneo najveći teret uklanjanja otpada životinjskog porekla tokom velikih poplava 2014. godine, čime je sprečena preteća ekološka katastrofa. Cenu za to su platili žitelji Sombora, koji ne samo da su izloženi nesnosnom smradu, pogotovo u toplijim mesecima tokom godine, već je u nekoliko navrata konfiskat zatrpavan u krugu kafilerije što je otvorilo pitanje zagađenja podzemnih voda. Zato je obećanje o prestanku rada „Proteinke“ sadržalo i najavu sanacije i rekultivacije zemljišta u krugu ovog preduzeća u državnom vlasništvu.
Prema nezvaničnim informacijama iz Uprave za veterinu Ministarstva poljoprivrede do kojih je „Dnevnik“ došao, pored iščekivanja donošenja Strategije upravljanja upravljanja sporednim proizvodima životinjskog porekla što je u nadležnosti Vlade Srbije, dodatni problem je i nedostatak adekvatne radne snage u „Energozelenoj“, pošto je svojevremeni belgijski investitor, nakon izlaska iz vlasništva povukao i svoje stručnjake koji su bili osposobljeni da upravljaju najmodernijim, složenim postrojenjima u Inđiji.
M. Miljenović