Pozorje se zalaže za osnivanje Pozorišnog instituta   

Kao što je poznato, ovakve institucije su osnovane u svim razvijenijim kulturama, kao neophodne za razvoj i unapređenje pozorišne delatnosti, na nivoima dokumentacionog,  istraživačkog i drugih oblika naučnog rada, kao i na planu prepoznatljivosti i saradnje u međunarodnim okvirima.

Kako saznajemo od direktora Sterijinog pozorja, Miroslava Mikija Radonjića, ideja o osnivanju Pozorišnog instituta Jugoslavije u Novom Sadu, pri Sterijinom pozorju, potiče još iz 1989. godine.

– Ratna dešavanja i raspad zemlje devedesetih godina prošlog veka onemogućili su da se to i realizuje. U prethodnih nekoliko godina pokrenuli smo inicijativu da se osnuje Pozorišni institut Srbije, sa sedištem u Novom Sadu, u prvo vreme pri Sterijinom pozorju, a onda i kao samostalna institucija – navodi Radonjić. – Sasvim je prirodno da Novi Sad bude sedište budućeg instituta, kako zbog svoje bogate pozorišne tradicije, činjenice da se u njemu nalaze Srpsko narodno pozorište, Matica srpska, Akademija umetnosti, Sterijino pozorje, kao i zbog toga što je profesionalni pozorišni život na ovim prostorima započeo sredinom 19. veka delovanjem Letećeg diletantskog pozorišta u Novom Sadu, koje je imalo presudni uticaj u osnivanju Srpskog narodnog pozorišta, Hrvatskog narodnog kazališta u Zagrebu, a posredno i Narodnog pozorišta u Beogradu.

Poznato je i to da bi ideja o osnivanju Pozorišnog instituta Srbije, u slučaju svoje realizacije, ušla u polju delatnosti koje već obavljaju institucije poput nekolicine pozorišnih muzeja, nacionalnih teatara, pa i samog Sterijinog pozorja.

– Nesporno je da Sterijino pozorje dugi niz godina obavlja delatnosti koje se u dobroj meri poklapaju s aktivnostima jednog pozorišnog instituta. Pozorje, recimo, već skoro pola veka organizuje Međunarodni simpoziujum pozorišnih kritičara i teatrologa kao trijenalnu manifestaciju, od 1965. objavljuje časopis “Scena” koji ima naučne reference, a izdavačka delatnost, naročito u prethodnih desetak godina, bazirana je na objavljivanju doktorata i naučnih radova domaćih teatrologa i istoričara pozorišta i dramske književnosti – nastavlja Radonjić. – Sterijino pozorje je unazad pet godina organizovalo i veliki naučni skup “Dramsko delo Branislava Nušića – tradicija i savremenost”, u saradnji sa Srpskom akademijom nauka i umetnosti i Maticom srpskom, i objavilo zbornik radova sa ovog sipozijuma. U tom periodu, takođe, oformljen je naučni tim pri Dokumentacionoistraživačkom centru Pozorja, koji čine saradnici sa Filozofskog fakulteta u Novom Sadu, Akademije umetnosti, iz Pozorišnog muzeja Vojvodine, Srpskog narodnog pozorišta i Matice srpske, između ostalih dr Sava Damjanov, dr Zoran Đerić, dr Zoran Maksimović, dr Marina Milivojević Mađarev, dr Isidora Popović, koji je sproveo tri istraživačka projekta (“Sterija na pozorišnim scenama Novog Sada i Vojvodine – od osnivanja Sterijinog pozorja do danas”, “Savremeni domaći dramski tekst na Sterijinom pozorju”, “Srpski pisci i njihova dela između dva svetska rata na Sterijinom pozorju”). I ovi projekti su rezultirali objavljivanjem zbornika radova.

U aktuelizaciji priče oko osnivanja Pozorišnog instituta Srbije, ostaje da se vidi da li će argumenti iz Sterijinog pozorja biti dovoljni kao uslovi za nastanak još jedne trajnije tekovine kojom će Novi Sad, Vojvodina i Srbija, moći da se ponose.

        I. Burić