Otkrivena veza autizma, bipolarnog poremećaja i šizofrenije

Autizam je genetski uslovljen poremećaj uz faktore iz okoline, a zajedno sa sličnim poremećajima svrstava se u grupu pervazivnih razvojnih poremećaja ili poremećaja autističnog spektra. Poremećaji autističnog spektra su velika i etiološki raznolika grupa poremećaja ranog dečjeg doba nepoznate etiologije koja uključuje organske faktore, posebno genetske, biohemijske, imunološke, traumatološke. Glavni predstavnik ove grupe poremećaja je autistični poremećaj.

Naziv bipolarni afektivni poremećaj je relativno novijeg datuma, ali je poremećaj opisan mnogo ranije. Smatra se, da je bio prepoznat još u doba starogrčke civilizacije. O tome govore mnogi mitovi iz tadašnja literature, u kojim se opisuju likovi koji su zapadali u stanja mahnitosti, što bi prema opisima odgovaralo stanju manije. Isto tako su poznati opisi depresije, koju su nazivali melanholija, što proizlazi iz verovanja, da je depresija (melanholija) posledica izlivanja crne žuči u organizam (melanos - crn, holios - žuč). Bipolarni I poremećaj obeležen je jednom ili više maničnih ili mešanih epizoda obično povezanih s jednom ili više velikih depresivnih epizoda, a bipolarni II poremećaj s jednom ili više velikih depresivnih epizoda povezanih s najmanje jednom hipomaničnom epizodom.

Postoje dva dosta različita tipa šizofrenije. Kod jednog dela bolesnika bolest počinje postepeno, ušunjavajući i roditelji često retrogradno znaju da kažu kako je šizofreno dete već od rođenja bilo drugačije nego druga nešizofrena deca, nije se uklapalo u okolinu, uvek „su bili odsutni, kao u nekom drugom filmu”. Drugi, veći deo dece bio je pre početka bolesti sličan zdravoj deci, često odlikaši, marljivi, visokog koeficijenta inteligencije, zadatke su lako rešavali i u većini aktivnosti bili vrlo uspešni. A onda, negde u pubertetu postaju druge osobe, dezorganizovane, odsutne, počinju da se povlače od svih, čak i od roditelja, umesto dosadašnjeg rada i učenja, počinju da slušaju muziku, satima leže u krevetu ne radeći ništa ili slušajući muziku, knjiga im postaje strana, otuđuju se od prijatelja, počinju da „razgovaraju sami sa sobom”, neuspešni su u svemu, zapuštaju i vlastitu spoljašnjost, ili postaju bizarni i u odevanju i u ponašanju.

Prema mišljenju naučnika Univerziteta u Kaliforniji iz Centra za istraživanje i tratman autizma u Los Anđelesu, sada je glavni izazov razumeti kako su se te molekularne promene u mozgu pojavile i koji je mehanizam u njihovoj podlozi. Smatra se da bi njihovo bolje razumevanje doprinelo razvoju novih terapija za spomenute mentalne poremećaje.

Takođe, uočeno je da osobe s velikim depresivnim poremećajem imaju obrasce ekspresije gena koji nisu viđeni kod drugih mentalnih bolesti.

Ekspresija gena je proces kojim se informacije iz gena koriste u sintezi funkcionalnog genskog produkta. Ti su produkti često proteini koji su inače važni za funkcioniranje ćelije.

LJ. P.