PROBLEM O KOM SE MALO GOVORI Postporođajna TUGA pogađa oko 15 odsto PORODILJA Evo gde i kada u Novom Sadu TRUDNICE mogu da se informišu

Projekat „Prevencija, prepoznavanje i tretman postpartalne depresije” namenjen je trudnicama u osmom mesecu trudnoće, budućim očevima, ali i svima onima koji žele da se bliže informišu o ovoj temi, a prijavljivanje je pozivom na broj 021/4879-574 ili 021/4879-651.

– Predavanja će držati specijalista ginekologije i akušerstva dr Ljiljana Stanišić i psiholog Nevena Studen – navode u Domu zdravlja „Novi Sad” i napominju kako projekat realizuju u saradnji sa Gradskom upravom za zdravstvo.

Depresija, nazvana bolešću modernog doba, ne bira godine života, pol i životni ciklus. Svojom učestalošću nameće se kao prioritetna tema mentalnog zdravlja. Kao psihijatrijska kategorija spade u grupu poremećaja raspoloženja koja je praćena promenom ukupnog nivoa aktivnosti i često je u vezi sa stresnim događajima i situacijama.

– U odnosu na specifičnost perioda u kome se javlja i stresne okolnosti, izdvaja se postporođajna depresija (PPD). Postporođajna depresija je poremećaj raspoloženja koji se javlja nakon poroda, a kao odgovor na novonastale životne promene koje donosi rođenje deteta. Procenjuje se da pogađa oko 15 odsto porodilja – navode u Domu zdravlja i napominju kako navedeni procenat nije zanemarljiv, kao ni činjenica da se o ovom problemu malo govori.

Postporođajna depresija može da se javi posle svake trudnoće, ne isključivo posle prve, kao i kod očeva, u manjem procentu. Poput ostalih depresija, prema intezitetu se deli na blagi, umereni i teški poremećaj raspoloženja. Potrebno je napraviti razliku između postporođajne depresije i stanja postporođajne tuge, poznatog pod nazivom baby blues.

– Baby blues je stanje pomešanih osećaja velike sreće i neodređene tuge, zabrinutosti i iscrpljenosti koje prolazi spontano do dve nedelje nakon poroda. Simptomi PPD traju duže, intenzivniji su i ne prolaze spontano. Iako se PPD javlja najčešće u periodu prve nedelje do mesec dana nakon porođaja, dijagnoza se postavlja i tokom cele prve godine nakon poroda. Najčešći simptomi postporođajne depresije su: plačljivost, tuga, nagle promene raspoloženja, otežana koncentracija, anksioznost, problem sa spavanjem i apetitom, povlačenje, negativne misli, iritabilnost, iscrpljenost, gubitak interesovanja, osećaj zarobljenosti, gubitka kontrole, krivice, sumnja i strahovi vezano za brigu o bebi – objašnjavaju u Domu zdravlja.

Trpi cela porodica

Pored odnosa majke i deteta, trpi i partnerski odnos, te porodica kao sistem. Upoznati se sa simptomima, uzrocima i rizicima postporođajne depresije od velikog je značaja kako za društvenu zajednicu koja pruža psihosocijalnu pomoć tako i za buduće roditelje i njima bliske osobe kako bi se učestalost proemećaja i posledice istog smanjile, kažu u Domu zdravlja.

O samom uzroku depresije se ne bi moglo sa isključivošću i konkretnošću govoriti, ali se pretpostavlja da se grupišu i kombinuju hormonalne promene, fizički, emocionalni, genetski i društveni faktori. Prioritet za razmišljanje i delovanje nad uzrocima imaju rizici za pojavu PPD. Najčešći uzroci su prenatalna depresija i anksioznost, istorija depresivnih epizoda, baby blues, skorašnji stresni događaji, nisko samopouzdanje, odsustvo partnerske i socijalne podrške, traumatični porođaj, zdravstveni problem novorođenčeta, loš socioekonomski status, neželjena trudnoća. Iako se o njima nerado govori, posledice postporođajne depresije su značajne.

– Prolongiranje i produbljivanje depresivne krize može da uvede u stanje ozbiljne kliničke depresije, koja sa svojom simptomatologijom znatno narušava kvalitet života kako majke tako i deteta i zahteva ozbiljniji terapijski tretman. Nedijagnostikovana i nelečena depresija može da preraste i u ozbiljniju psihijatrijsku kategoriju, postporođajnu psihozu. Posledice koje se direktno tiču deteta odnose se na redukovanu interakciju majke i bebe u smislu nedostatka pažnje, odsustvo dodira kao i vokalne i vizuelne komunikacije, što narušava ravnotežu i spokoj deteta, otežava i remeti adekvatan razvoj – upozoravaju u Domu zdravlja.

LJ. Petrović