POČELE KONZERVACIJA I RESTAURACIJA ČUVENE SLIKE „BLAGOVEŠTENSKI SABOR” Briga o važnom delu za istoriju i umetnost

Jedan od najistaknutijih umetnika sa ovih prostora naslikao je 1901. ovo ulje na platnu dimenzija 122x192 cm povodom 40-godišnjice Sabora na osnovu starije litografije izvedene prema originalnoj fotografiji novosadskog majstora Stefana Vulpea. Na njoj je predstavljen crkveno-narodni Sabor Srba, kojim je predsedavao patrijarh Josif Rajačić, a održan je na Blagovesti 2. aprila 1861. godine u Sremskim Karlovcima.

Na slici su pri tome prikazana 82 autentična portreta učesnika Sabora, crkvenog klera, političkih stranaka i građana, među kojima su bili i arhimandrit krušedolski Nikanor Grujić, general Đorđe Stratimirović, političar i tadašnji gradonačelnik Novog Sada Svetozar Miletić, knjiženici Jovan Hadžić, Jovan Subotić, pa osnivač SNP-a Jovan Đorđević... Sliku je, inače, poručio Petar Nikolić, zagrebački trgovac umetninama i izdavač, sa namerom da je potom umnoži u vidu oleografije. 

Vlasništvo Muzeja Vojvodine „Blagoveštenski sabor” postao je 1953. kada je otkupljen od Gige Stojnova iz Beograda. Slika je bila izložena u okviru stalne postavke stilskog nameštaja u Dvorcu u Čelarevu, depadansa Muzeja Vojvodine, od njenog otvaranja za javnost 1968. godine pa sve do 28. novembra 1993. godine, kada je ukradena zajedno sa još tri slike. Pune tri decenije kasnije, zahvaljujući zajedničkoj akciji švajcarskih i naših organa, ukradena slika je pronađena i napokon vraćena Muzeju Vojvodine.

Međutim, pre ponovnog izlaganja ovog dela, koje predstavlja kulturno blago od neprocenjivog značaja za našu zemlju, jer  je vizuelno svedočanstvo o jednom od ključnih istorijskih događaja vezanih za Srbe u Austrougarskoj monarhiji, slika se mora detaljno ispitati, a potom je nužno uraditi i njenu konzervaciju i restauraciju, tim pre što su uočena oštećenja, koja su  nastala tokom njenog prinudnog boravka van  matične kuće. U saradnji Muzeja Vojvodine i Pokrajinskog zavoda za zaštitu spomenika kulture definisan je  i pomenuti projekat, koji u prvom koraku predviđa  rentgensku radiografiju, nakon koje će uslediti specijalna fotografska  snimanja (vidljiva i infracrvena reflektovana te ultraljubičasta fluorescentna), nakon koje će  uslediti i serija analiza u.Laboratoriji za ispitivanje materijala, Tehnološkog fakulteta  Univerziteta u Novom Sadu. I tek kada sve te analize budu završene, uslediće faza konzervacije i restauracije.  

Plan je da ceo poduhvat bude završen do 10. maja, kada će Muzej Vojvodine prirediti izložbu u čijem će fokusu biti upravo Vlaho Bukovac i njegov „Blagoveštenski sabor u Sremskim Karlovcima 1861”.

Tekst i foto: M. Stajić