ODLAZAK DEJVIDA LINČA POTRESAO SVET Najintrigantniji reditelj 20. veka NJEGOVE PRIČE NEMAJU KRAJ
Preminuo je reditelj i pisac Dejvid Linč, poznat po svojoj nadrealističnoj umetničkoj viziji u filmovima kao što su neo-noar triler „Plavi somot” i nezaboravni „Mulholland Drive”, te po kultnoj TV seriji „Tvin Piks”. Tokom svoje uspešne karijere kultni je redatelj nagrađen Zlatnom palmom, počasnim Oskarom, Zlatnim lavom za životno delo....
"Prvi nadrealni populista", kako ga je okarakterisirala kritičarka Polin Kil, otišao je na drugu obalu u 79. godini, ostavivši poklonicima svoga opusa, ali i onima koji će to u nadolazećim generacijama to tek postati, vredan filmski katalog koji uključuje njegove rane igrane filmove poput "Eraserheada", nezavisnog, nadrealnog body-horora iz 1977, mračne drame "Čovek slon" s početka osamdesetih, potom „Dine”, naučno-fantastičnog uprizorenja sveta Franka Herberta iz 1984, ili romantično-kriminalističke crne komedije "Divlji u srcu" s početka devedesetih.
Posebno odanu bazu fanova tokom godina je pak zadržala dramska serija "Tvin Piks" (prva sezona serije zaradila je čak četrnaest nominacija za nagradu Emi), na čiji pomen mnogima spontano, iz podsvesti, izroni jedna od najupečatljivijih muzičkih tema kompozitora Anđela Danijela Badalamentija, koji je s velikim redateljem sarađivao i na "Plavom somotu", " Mulholland Drive-u" te filmu "The Straight Story".
Imao je i glumačke favorite
Imao je Linč i glumačke favorite, pa je tako Kajlu Meklahlanu poverio glavne uloge i u "Dini", "Plavom somotu" i seriji "Tvin Piks". Iako je njegov rad bio veoma specifičan, Lynch, koji se nije libio eksperimentisati niti zaroniti u dubine iracionalnosti, nipošto nije ostao na marginama; njegov rad prepoznala je i struka, pa je za nagradu Oskar bio je nominovan za filmove "Čovek slon", "Plavi somot" i " Mulholland Drive ", da bi mu Zlatnu palmu u Kanu doneli "Divlji u srcu". Venecijanskog Zlatnog lava za životno dobio je još 2006, a počasni Oskar mu je uručen 2019.
Osim igranih filmova, serija te brojnih kratkih filmova, režirao je i brojne muzičke spotove, a bavio se i likovnom umjetnošću i fotografijom. Činjenica da se Linčovi filmovi mnogo više nudili kroz vizuelnu, nego kroz verbalnu komponentu donekle objašnjava i činjenica da je on, zapravo, po izvornoj vokaciji bio - akademski slikar , koji je još kao mladić maštao o mentorstvu austrijskog ekspresioniste Oskara Kokoške.
Filadelfija kao mesto inspiracije
Čak se, da bi taj svoj san ostvario, uputio u Salzburg, no, kako je sam kasnije priznao, od cele se te priče ohladio u svega dve sedmice. Kasnije će veliku inspiraciju naći u Filadelfiji, gradu koji je opisao kao „mesto ispunjeno strahom, ludilom, korupcijom, propadanjem, nasiljem i uznemirenošću".,
Dešifrovanju svojih zagonentnih dela Linč nije bio sklon, već je ostavljao gledaocima „da se sami snalaze”. Taj je pristup pojasnio u zbirci intervjua "Lynch On Lynch" iz 2005: "Zamislite da pronađete knjigu zagonetki i počnete ih razotkrivati, no one su suviše složene. I kada konačno shvatite njihovu suštinu, čak i da to nekome ispričate, taj neko vam ne bi verovao ili ne ih bi razumeo na način na koji vi to razumete. Jednostavno, misterije bi postale neuzbudljive "....