Stara Pazova, Ruma i Inđija vojvođanski primeri za ugled

u poslednjih deset godina, pokazalo je istraživanje „Kapaciteti za LER u Vojvodini“, koje je sproveo  NALED - Nacionalna alijansa za lokalni ekonomski razvoj,  uz podršku Pokrajinskog sekretarijata za međuregionalnu saradnju i lokalnu samoupravu.

Izveštaj NALED-a, koji je nastao deceniju nakon što su opštine dobile veću odgovornost za sopstveni razvoj, za cilj je imao analizu administrativnih, kadrovskih i tehničkih kapaciteta lokalnih samouprava u Vojvodini za podršku postojećoj privredi i privlačenje investicija, a fokus je stavljen na kancelarije za lokalni ekonomski razvoj (KLER) i njihovu sposobnost da se bave tim poslovima.



Rangiranjem je obuhvaćeno 35 od 45 gradova i opština koje su učestvovale u istraživanju, a u Top 10 ušli su i Pećinci, Sremska Mitrovica, Novi Bečej, Subotica i Apatin. Najveći vojvođanski grad Novi Sad je na 15. mestu, Vršac je bio za jednu poziciju bolji, Zrenjanin se našao na 19. mestu, Beočin je zaslužio 22. poziciju dok je Šid 24.



Istraživanje pokazuje da je osnivanje i funkcionisanje KLER-a neophodan uslov za uspeh u podsticanju lokalnog ekonomskog razvoja ako se koristi zajedno sa drugim instrumentima kao što su efikasna administracija, elektronska uprava, ulaganje u infrastrukturu, transparentna i podsticajna politika nameta i dr.



Od 45 vojvođanskih lokalnih samouprava njih 37 ima funkcionalnu kancelariju za LER sa četiri zaposlena u proseku (6,2 u gradovima, 3,4 u opštinama). Veoma dobro je to što je 80% zaposlenih u tim kancelarijama visokoobrazovano. Međutim, njihova prosečna neto plata je tek nešto više od 43.000 dinara i neretko odlaze na bolje plaćena mesta u privatnom sektoru ili zbog stručnosti bivaju premešteni u druga odeljenja u opštini.

Jedan od identifikovanih problema  jeste i to što opštine i njihovi KLER-ovi ne poklanjaju dovoljno pažnje radu sa postojećom privredom, kao izvorom najvećih prihoda za lokalni budžet i najvećim poslodavcem. Opštine taj posao svrstavaju tek na šesto mesto liste prioriteta (na prvom mestu je apliciranje za donatorske projekte) dok za lokalni ekonomski razvoj izdvajaju tek 2,1% budžeta, upola manje nego za sport.



Šta su konkretno doneli KLER-ovi opštinama? Te kancelarije direktno su učestvovale u dovođenju dve trećine stranih investicija u Vojvodinu. One lokalne samouprave koje imaju četiri ili više zaposlenih u KLER privukle su dvostruko više investicija (šest u proseku) u odnosu na opštine sa tri ili manje zaposlena u kancelariji za lokalni ekonomski razvoj. Još uspešnije su bile lokalne samouprave koje su stekle NALED-ov certifikat o povoljnom poslovnom okruženju i ispunile tzv. „Vojvođanski standard“ (sedam naspram 3,3 ulaganja).



NALED je u istraživanju dao preporuke kako dalje unaprediti rad i rezultate KLER-ova, a neke od ključnih su da se obezbedi jasno definisana pozicija tih odeljenja i veća autonomija u odnosu na druge delove opštinske uprave, kao i da se osigura nedvosmislena podrška gradonačelnika i predsednika opština. Potrebno je preusmeriti fokus rada KLER na postojeću privredu, smanjiti fluktuaciju kadrova i promene rukovodstva, motivisati zaposlene i  kontinuirano ih edukovati.



U rangiranju vojvođanskih opština NALED se rukovodio međunarodnim standardima poslovnog okruženja koje je razvio kroz BFC program (u okviru kojeg je postojanje KLER-a jedan od 12 ključnih kriterijuma) i kreirao metodologiju po kojoj će dalje moći da se prati napredak i ocenjuje rad lokalnih samouprava u pokrajini.



D. Urošević

 

Rast plata u 19 opština



Istraživanje je pokazalo da je u poslednjih pet godina ostvaren rast zarada u 19 od 45 vojvođanskih lokalnih samouprava, uz povećanje broja radnih mesta. Od tih 19 gradova i opština tek devet ima  zarade više u odnosu na prosek Vojvodine. Za njih može da se kaže da su ostvarile značajne i održive rezultate na polju lokalnog ekonomskog razvoja, a to su Odžaci, Vršac, Kovačica, Bačka Palanka, Zrenjanin, Inđija, Pećinci, Sremska Mitrovica i Šid.