Najviše gastarbajtera u Austriji, a najduže rade u Nemačkoj
NOVI SAD: Iz Srbije građani najviše odlaze da žive i rade u Austriju, a najduže se na radu u inostranstvu zadržavaju u Francuskoj, Švajcarskoj i Nemačkoj, podatak je koji su zvanično, u zajedničkom saopštenju, objavili Republički zavod za statistiku i Dunavski transnacionalni program.
Srbija je tradicionalno emigraciono područje, iz kojeg kontinuirano od početka devedesetih godina prošlog veka odlaze mladi, i to najčešće u Austriju, koja je pretekla ranije dominantnu Nemačku, ističe se u saopštenju.
Prosečno građani Srbije u inostranstvu borave i rade 11 godina, a na prvom mestu po dužini boravka je Francuska, gde prosečno ostaju 14 godina. U Švajcarskoj i Nemačkoj prosečno ostaju po 12 godina i osam meseci, a u Austriji se prosečno ostaje 12 godina i četiri meseca, navodi se u saopštenju. Kada su prekookeanske destinacije u pitanju, najduže se prosečno ostaje u Australiji – 12 godina i jedan mesec, a potom Kanadi – deset godina i četiri meseca i SAD – osam i po godina.
Srpska dijaspora je u proteklih osam godina u Srbiju unela više od 25 milijardi evra. Međutim, najveći deo tog novca nisu investicije namenjene za pokretanje biznisa i otvaranje novih radnih mesta već je otišao na dnevnu potrošnju građana. Da bi se Srbi koji žive i rade u inostranstvu ohrabrili da ulažu u zemlju porekla, potrebno je da se izradi nova Nacionalna strategija za dijasporu, kojom bi se jasno definisali prioriteti države i ponudili konkretni projekti u koje bi dijaspora mogla ulagati.
Ukoliko se u narednom periodu ne donese plan za jačanje veza s dijasporom, treća generacija srpskih migranata – mladi rođeni van Srbije – neće više imati rodbinu u Srbiji kojoj šalju novac, a pare koje se šalju rođacima i najveće su koje stižu iz dijaspore jer njihovi roditelji već planiraju da penzionerske dane provedu u zemlji u kojoj su radili decenijama, smatra predsednik Zajednice srpskih klubova u Beču Borislav Kapetanović.
Ipak, ima iseljenika spremnih da ulažu u Srbiju, pa među privrednicima srpskog porekla u Austriji, po Kapetanovićevim rečima, postoji volja da se investira u Srbiju i Republiku Srpsku, a samo u Beču ima više od 7.000 Srba koji u tom gradu drže mala i srednja preduzeća.
Srbija danas ima prečih zadataka i obaveza, ali je, ipak, potrebno rešiti saradnju na konkretnom nivou, a dijaspori se mora posvetiti veća pažnja, kaže Kapetanović.
Tradicionalno, najviše novca putem doznaka u Srbiju dolazi iz Nemačke, oko 900 miliona evra godišnje, zatim iz Švajcarske, Austrije, Francuske...
Po podacima NBS-a, za prvih devet meseci 2018. godine priliv po osnovu doznaka samo iz Austrije, u kojoj ima oko 120.000 srpskih državljana, iznosio je 216 miliona evra.
Po podacima popisa iz 2011. godine, u inostranstvu je radilo, odnosno boravilo, 313.411 lica, a novu sliku daće popis stanovništva 2021. godine. Da bi se pratili tokovi ekonomskih migracija, od početka ove godine radi Koordinaciono telo za praćenje tokova ekonomskih migracija u Republici Srbiji koje osnovala Vlada Republike Srbije i u kojem su predstavnici više ministarstava, poslodavaca, sindikata i Srpske akademije nauka i umetnosti. U projekat „Unapređenje institucionalnih kapaciteta i pospešivanje saradnje radi suočavanja i postupanja u skladu s uticajima transnacionalnih migracija mladih”, koji je finansiran iz EU, učestvuje 19 partnerskih institucija, zavodi za statistiku, naučni instituti, univerziteti i lokalne samouprave iz Austrije, Nemačke, Mađarske, Srbije, Slovenije, Slovačke, Bugarske i Rumunije.
D. Mlađenović
