POVEĆAN BROJ URGENTNIH STANJA U PSIHIJATRIJI Kad duševna izmenjenost predstavlja opasnost po okolinu i sebe; Evo koja su to stanja
U psihijatriji se pod urgentnim stanjima podrazumevaju ona stanja koja zahtevaju neodložnu intervenciju.
Pojam urgentnog odnosno hitnog, u psihijatriji je širi nego u drugim medicinskim disciplinama, jer pored poremećaja u kojima je bolesnik vitalno ugrožen, uključuje i one situacije u kojima osoba zbog duševne izmenjenosti predstavlja opasnost po okolinu i sebe.
U urgentna stanja spadaju stanja psihomotornog nemira i agresivnosti, suicidalnost, stanja akutne anksioznosti i delirantni sindromi – kaže profesorka dr Dragana Ratković iz Klinike za psihijatriju Univerzitetskog kliničkog centra Vojvodine.
Kako navodi, u psihijatrijske poremećaje koji mogu da se manifestuju agresivnim ponašanjem spadaju manična stanja u okviru poremećaja raspoloženja, psihotični poremećaji, upotreba psihoaktivnih supstanci, demencija, mentalna retardacija, poremećaji ponašanja kod dece i adolescenata…
- Treba istaći, da je nasilno ponašanje često prisutno u svakodnevnom životu i da je manji deo ovakvog ponašanja povezan sa postojanjem psihijatrijskih poremećaja. Međutim, zbog već postojeće stigme kojom su obeleženi psihijatrijski pacijenti, nasilje koje oni izazovu privlači preveliku pažnju javnosti i dobija mnogo veći značaj nego uobičajeno svakodnevno ponašanje osoba bez mentalnih poremećaja – napominje dr Ratković.
Suicidnost može da se javi u okviru poremećaja raspoloženja, psihotičnih poremećaja, poremećaja ličnosti… U anksiozna stanja koja najčešće zahtevaju hitnu intervenciju su panični poremećaj, reakcija na težak stres i poremećaji prilagođavanja.
- Činjenica je da se broj urgentnih stanja poslednjih decenija stalno uvećavao. To bi moglo biti posledica nekih okolnosti. Produženje života ljudi praćeno je pojavom poremećaja moždanih funkcija i bolesti. Nakon pronalaska efikasnih lekova za lečenje duševnih poremećaja, dolazi do preorijentacije u psihijatriji sa bolničkih na vanbolničke vidove zaštite, te je povećan broj populacije pod rizikom od psihotične dekompenzacije. Kontinuiran je porast broja pacijenata sa problemima vezanim za alkohol, droge i lekove i medicinski opravdana upotreba lekova koji ispoljavaju svoja neželjena dejstva psihičkim simptomima – navodi dr Ratković.
Prema njenim rečima, urgentna stanja u psihijatriji koja obuhvataju suicidalnost, stanja psihomotornog nemira i agresivnosti, akutne anksioznosti i delirantne sindrome imaju različite uzroke.
- Kada govorimo o etiologiji urgentnih stanja zapravo govorimo o razlozima nastanka mentalnih poremećaja uopšte, a oni uključuju interakciju bioloških, psihiloških i socijalnih faktora – ističe dr Ratković.
- Rešavanje problema hitnog slučaja u psihijatriji može da se odvija na nekoliko načina i to u ambulanti specijaliste psihijatrije ili prijemom na stacionarno lečenje. Takođe, prevođenjem pacijenta radi daljeg ispitivanja i lečenja lekaru druge specijalnosti ili upućivanjem na dalje zbrinjavanje u ustanovi ili službi socijalno-psihijatrijskog tipa – objašnjava profesorka Dragana Ratković.
LJ. Petrović
