Zaboravljeni heroji: Ko je bio poručnik Aleksandar Berić?

Sedam decenija se ćutalo o oficiru Jugoslovenske kraljevske vojske  iz Novog Bečeja, prvo zbog titoističke doktrine gušenja istorijske tradicije srpskog naroda, a potom i poslovične srpske nebrige i zaborava.

Noć uoči rata 5.aprila 1941. godine, poručnik Berić, komandant monitora “Drava”, odbio je da izvrši naređenje Edgara Angelija, komandanta Rečne flotile Kraljevske jugoslovenske mornarice koji je od Berića zatražio da brod i cela posada predaju Nemcima. “Drava se ne predaje neprijatelju” - neprestano je emitovana radio poruka sa monitora nakon što je naređenje o predaji odbijeno.

Odolevanje štukama

Brod su u međuvremenu napustili članovi posade Mađari, Nemci i Hrvati. Nakon što je braneći položaj Osječke divizije osigurala prebacivanje kopnenih snaga na Dunavu, “Drava” je već 11.aprila bombardovala Mohački aerodrom u Mađarskoj i uspela da zaustavi poletanja nemačkih aviona - što je i bio prioritetni zadatak poručnika Berića. Odbijajući napade “štuka”, nemačkih jurišnih bombardera i mađarskih patrolnih brodova, “Drava” se povlačila prema Čibu, današnjem Čelarevu.

U neravnopravnoj borbi, dvanaest nemačkih “štuka” i više lovaca, potopilo je monitor. Poginulo je 75 članova posade i ukrcanih lica, deo preživelih je uspeo da se iskrca -  a poručnik Aleksandar Berić je ostao na brodu u skladu sa pomorskom tradicijom da zapovednik ne napušta svojh brod. Njegovo telo je pronađeno u Belegišu, oko 150 kilometara nizvodno.

Berićeva “Drava” je tokom sedam dana Aprilskog rata, oborila deset i oštetila isto toliko neprijateljskih aviona, uništena su dva mađarska patrolna broda, a oneposobljen je i Mohački aerodrom.

Sudbina porodice Berić

Berićevog oca, Ivana Berića koji je kao predratni funkcioner Srpske banke u Zagrebu, od posleratnih komunističkih  vlasti zatražio obnovu te ustanove i povrat imovine koje su Pavelićeve ustaše oduzele, Brozovi oslobodioci su proglasili kolaboracionistom i osudili na šest godina zatvora. Sva lična i porodična imovina porodice Berić je konfiskovana. Imovina Srpske banke, najstarije kreditne ustanove Srba u Austrougarskoj osnovane 1895. godine u Zagrebu ni do danas nije bila predmet restitucije u Hrvatskoj.

Veri Berić, supruzi heroja sa “Drave” odbijen je zahtev za izdavanje pasoša jer je želela da se iseli, a usled nemaštine obolela je od tuberkuloze kao i njen sin Ivan Berić.          

Šta je bilo da Angelijem

Edgar Angeli, Berićev pretpostavljeni koji je zatražio od Berića da preda brod i posadu,  kako je to bio čest slučaj među hrvatskim oficirima čak i u poslednjem ratu - prebegao je i rat završio u zvanju komodora, dozapovednika Mornarice Nezavisne države Hrvatske.   

Marko Ivanić