ISTORIJSKI ARHIV NOVOG SADA DOMAĆIN IZLOŽBE O LOGORU NA BEOGRADSKOM SAJMIŠTU Naša dužnost je sačuvati žrtve od zaborava

Na postavci je predstavljen logor koji se nalazio na starom Sajmištu u Beogradu i koji je bio najveći na teritoriji današnje Srbije, jer je u njemu bilo 40.000 zarobljenika i 17.000 žrtava. Nemačke okupacione vlasti su 28. oktobra 1941. godine odlučile da Beogradsko sajmište, koje se tada nalazilo na teritoriji ustaške NDH, pretvore u Jevrejski logor Zemun.

Direktor Istorijskog arhiva Novog Sada Petar Đurđev otvorio je izložbu i istakao da je ta ustanova bezbroj puta pokazala da ne beži od teških i bolnih tema iz nacionalne istorije i da je tako bilo i ovog puta. On je podsetio posetioce da je, u prostoru Arhiva, ranije organizovana izložba o Jasenovcu u saradnji sa Spomen-ustanovom Donja Gradina, a realizovan je i veliki broj postavki sa Kulturnim centrom Novog Sada o Raciji 1942. godine.

- Novi Sad se priprema da napravi svoj memorijalni centar posvećen žrtvama okupacije od 1941. do 1944. godine, pa razmenom iskustava i putem izložbi možemo da dođemo do najbolje spoznaje dešavanja tokom Drugog svetskog rata - rekao je Đurđev, dodavši da je izložba značajna jer o logoru na beogradskom Sajmištu se više govori tek u poslednjih nekoliko godina i da čak i veći deo Beograđana nisu svesni da se u centru njihovog grada nalazio toliko strašan koncentracioni logor za civilno stanovništvo.

Direktor memorijalnog centra „Staro sajmište” Krinka Vidaković Petrov objasnila je da su na izložbi predstavljene sve faze logora, kojih je između 1941. i 1944. godine bilo tri. Decenijama unazad taj prostor je prošao nekoliko dramatičnih transformacija. Od 1937. godine, kada je predstavljao simbol privrednog napretka, savremene arhitekture i mesta povezivanja mlade Kraljevine Jugoslavije sa svetom do mesta masovnog zatočenja, smrti i razaranja i to u samo nekoliko godina.

- U početku je to bio logor gde su bili zarobljeni uglavnom Jevreji, ali i oko 500 Romkinja sa decom. Svi Jevreji su završili u pokretnoj gasnoj komori – kazala je Krinka Vidaković Petrov. - Nakon toga, u drugoj fazi, postao je prohodni logor i tada je u njemu bilo zarobljeno najviše Srba. Tokom treće faze to je postao logor za vojne zarobljenike u jugoistočnoj Evropi, pa su u njemu bili smešteni, između ostalog, Grci i Italijani.

Ona je naglasila da je misija Memorijalnog centra da istražuje i predstavi saznanja ali i da beogradski logor otrgne od zaborava, jer je to osnovna ljudska dužnost prema žrtvama i prema nama samima.

S. Kovač