Dejanović: Romi i dalje na marginama društva
BEOGRAD: Romi i Romkinje su najveća manjiska etnička grupa u Evropi, a njihov doprinos kulturnoj i umetničkoj raznovrsnosti je nemerljiv, uprkos tome što se i dalje nalaze na marginama društva, izjavila je danas ministarka zadužena za demografiju i populacionu politiku Slavica Đukić Dejanović.
Romi i dalje imaju ograničen pristup ličnom i profesionalnom razvoju, suočavaju se sa diskriminacijom, nasiljem i govorom mržnje, rekla je Đukić Dejanović na radionici "Ciljevi održivog razvoja - položaj Roma i Romkinja u Srbiji".
Ona je istakla da statistika pokazuje da je više od polovine pripadnika romske nacionalnosti nezaposleno, da se Romkinje suočavaju sa velikim preprekama kako bi ostvarile svoja prava, kao i da se više od polovine devojčica romske populacije udaje pre 18. godine.
"Romi i Romkinje se suočavaju sa diskriminacijom, nasiljem, govorom mržnje, netolerancijom, zlostavljanjem, koje je zasnovano na neznanju i predrasudama, a činjenica je da je netolerancija prema ljudima koji su različiti često ukorenjena i u našem društvu", rekla je Dejanović.
Smrtnost romske dece u Srbiji, ističe ona, iznosi 13 na 1.000 rođene dece, dok je, dodaje, u opštoj populaciji taj broj tri puta manji. Verovatnonoća da romsko dete umre pre pete godine je 14 na 1.000.
Takođe, navodi, obuhvat vakcinacije je manji od opšte populacije, jer Romi žive u uslovima ekstremnog siromaštva.
"Većina romske dece nije deo predškolskog programa, dok se veći deo njih i dalje nalazi iza osnovnog obrazovanja. Trećina upisane dece romske populacije u prvi razred kreće sa zakašnjenjem, a svega 65 odsto upisanih završi osnovnu školu", navela je Dejanović.
Ohrabrujući rezultati su što, kaže, raste broj upisane dece koja pohađaju prvi razred, međutim podaci o visokoškoskom obrazovanju pokazuju da su svega dva odsto Roma i Romkinja deo univerzitetske zajednice.
Ministarka je istakla da je, prema popisu stanovništva iz 2011. godine, u Srbiji čak 60 odsto Roma bilo nezaposleno, a posebno se Romkinje suočavaju sa preprekama kako bi ostvarile svoja prava.
"Većina Romkinja nije zaposlena, ne nalazi se u sistemu obrazovanja, ne učestvuje u profesionalnim obukama, ne ostvaruje prihode, niti prava na zdravstvenu zaštitu i penziono osiguranje", navela je Dejanović.
Takođe, dodaje ona, više od polovine devojčica romske populacije udaje se pre 18. godine, uprkos, ističe, zakonskoj zabrani dečijih brakova koja je usklađena sa međunarodnim standardima.
Problem dečijih brakova, kaže Dejanović, prepoznat je u Strategiji za socijalno uključivanje Roma i Romkinja u Srbiji od 2006. do 2020. godine, Nacionalnoj strategiji za rodnu ravnopravnost od 2016. do 2020. godine i Strategija prevencije i zaštite od diskriminacije.
Podseća i da je sve štetne prakse dečijih, ranih, nasilnih brakova potrebno eleminisati prema Agendi UN o održivom razvoju do 2030. godine.
Ministarka, koja je i predsednica Međuresorne radne grupe za sprovođenje Agende UN o održivom razvoju do 2030. godine, kaže da Agenda 2030 predviđa i dostojanstven rad za sve žene i muškarce što obuhvata i mlade i osobe sa invadlititeom, kao i iste plate za rad jednake vrednosti.
Jedan od priroriteta Agende 2030, ističe Dejanović, je iskorenjivanje siromaštva, kao i rad na obezbeđivanju inkluzivnog i kvalitetnog obrazovanja za sve uzraste.
"Romi su značajan deo naše zajednice i neće biti stavljeni iza kolone", podvukla je Dejanović.
Stalni koordinator UN u Srbiji Hans Fridrih Šoder kaže da će UN porodica nastaviti u Srbiji da se posvećuje toj temi kako bi položaj Roma i Romkinja bio bolji i kako bi im bila omogućena jednaka ljudska prava.