Bolničkih infekcija će biti dok ima bolnica
Bolničke infekcije su veliki problem savremene medicine, kako u bogatim i razvijenim zemljama, tako i u zemljama u razvoju poput Srbije. Najnovije procene Svetske zdravstvene organizacije ukazuju da u bogatijim zdravstvenim sistemima od 100 hospitalizovanih pacijenata bar jednu bolničku infekciju dobije sedmoro pacijenta, dok u siromašnijim zdravstvenim sistemima taj broj raste na 10 pacijenata sa najmanje jednom infekcijom.
Načelnica Odeljenja za prevenciju i kontrolu bolničkih infekcija u Vojnomedicinskoj akademiji profesorka dr Vesna Šuljagić kaže da u Srbiji gotovo svi veliki zdravstveni sistemi poput kliničkih centara u Beogradu, Kragujevcu, Nišu, kao i Vojnomedicinske akademije, godinama unazad imaju specijalizovane službe u kojima se sprovode organizovani napori za prevenciju i suzbijanje bolničkih infekcija. VMA je osnovala Odsek za prevenciju i kontrolu bolničkih infekcija još 2006. godine i od tada se sprovodi kontinuirani nadzor nad njima, koji organizuje dr Šuljagić zajedno sa četiri medicinske sestre.
"Svakodnevno obilazimo sve operisane bolesnike i pacijente u jedinicama intenzivne nege, za koje procenjujemo da su u najvećem riziku za nastanak bolničkih infekcija, te zajedno sa lekarima i medicinskim tehničarima analiziramo stanje pacijenata. O tome svakodnevno obaveštavamo rukovodica službe lečenja VMA, koji dalje po komandnoj, vojnoj liniji obaveštava načelnika VMA o eventualnim problemima. Ukoliko svi zajedno uočimo da je pojava bolničkih infekcija učestalija, timskim pristupom rešavamo problem. Ovakav pristup gde se svakodnevno i aktivno, na svim nivoima sagledava stanje pacijenata u vezi sa bolničkim infekcijama je ključ za držanje problema pod kontrolom. A problema će, na žalost, postojati, sve dok postoje bolnice ", objašnjava dr Šuljagić i napominje da je ovakav koncept nadzora uspostavljen po ugledu na onaj koji se sprovodi u bolnicama u SAD još od sedamdesetih godina prošlog veka.
U godišnjim izveštajima Odseka za prevenciju i kontrolu bolničkih infekcija u VMA pokušavaju da realno procene i prate njihovu učestalost.
"Infekcije operativnog mesta su se javljale u poslednje tri godine u proseku u 3.5 odsto operativnih procedura koje izvedemo. Tu nije kraj, mi detaljnije analiziramo i pojedine operativne procedure, pa posebno izračunavamo učestalost infekcija operativnog mesta za svaku operativnu proceduru. Analiziramo i pojedine faktore rizika za nastanak infekcije u vezi sa pacijentom, dijagnostičkim i terapijskim procedurama, kao i mikroorganizmima za koje naš Institut za mikrobiologiju utvrdi da su uzročnici infekcije", kaže dr Šuljagić.
Dobijeni rezultati služe da rezultate kvaliteta svog rada uporede sa rezultatima drugih bolnica u svetu. Zdravstveni radnici, a posebno hirurzi, dobro znaju da nije isto raditi operaciju na krvnim sudovima, mozgu, kostima, srcu, plućima, mokraćnoj bešici, tankom ili debelom crevu, te se i stope infekcija operativnog mesta razlikuju između različitih operativnih procedura.
"Kada se rade ugradnje neke od proteza, bilo da su u pitanju kukovi, kolena, srčani zalisci, učestalost infekcije operativnog mesta je od jedan do dva odsto, dok je kod operacija na mokraćnoj bešici učestalost oko 20 procenata, što je u skladu sa rezulatima i bolnica u razvijenijim delovima sveta", navodi dr Šuljagić.
Načelnica Odeljenja za prevenciju i kontrolu bolničkih infekcija na VMA objašnjava da u ovoj ustanovi posebnu pažnju posvećuju pacijentima koji su operisani i pacijentima u jedinicama intenzivne nege. Operisane pacijente prate do otpusta, ali ako im se znakovi infekcije pojave nakon otpusta, javljaju se lekaru koji ih je lečio tokom primarne hospitalizacije i terapija se nastavlja do saniranja komplikacije.
"Što se tiče jedinica intenzivne nege, u VMA se sprovodi aktivan nadzor nad pacijentima u hirurškoj, internističkoj, neurološkoj i jedinici intenzivne nege za otrovane pacijente u okviru Nacionalnog centra za kontrolu trovanja. Tu najčešće imamo problem sa bolničkim pneumonijama udruženim sa mehaničkom ventilacijom i bolničkim infekcijama krvi udruženih sa upotrebom vaskularnih katetera. Takođe sprovodimo kontinuirani nadzor kod hematoloških pacijenata, kod pacijenata sa hroničnim bolestima bubrega, kod pacijenata sa malignim bolestima pluća i kod opečenih pacijenata", navela je dr Šuljagić.
Pacijenti i dolaze sa infekcijama
Dr Vesna Šuljagić naglašava da značajan broj pacijenata u VMA biva primljen sa infekcijama, koje su nastale ili u vanbolničkim uslovima ili tokom lečenja u drugim zdravstvenim ustanovama u Srbiji i regionu. To dodatno povećava rizik za nastanak novih infekcija u bolničkim uslovima, ocenjuje ona.
LJ. Petrović