Zrenjanin: Palati Dunđerski vraćen izvorni kolorit
ZRENJANIN: Nakon više od godinu dana završeni su konzervatorsko – restauratorski radovi na Palati Dunđerski u Zrenjaninu.
Na proleće 2018. godine vlasnici palate započeli su obnovu ovog objekta, pod stručnim nadzorom Zavoda za zaštitu spomenika kulture Zrenjanin.
Restaurirane su fasade i stolarija prema pešačkom mostu i prema Begeju, a postavljeni su novi krovni pokrivač i limarija.
Delovi fasadne dekoracije koji su vremenom nestali rekonstruisani su zahvaljujući starim fotografijama i originalnom arhitektonskom planu palate koji se čuva u Istorijskom arhivu u Zrenjaninu.
- Palati Dunđerski je vraćen izvorni kolorit. Fasade su bojene prema ton karti koju je izdala stručna služba Zavoda, a na osnovu originalog sloja boje koja je u toku uklanjanja starog maltera pronađena u segmentima. Stolarija je restaurirana, osim jednostrukih prozora nekadašnje svečane dvorane, u delu fasade ka Begeju, koji su zbog veoma lošeg stanja morali biti zamenjeni novim, ali izvedenim po uzoru na originalne elemente. Prilikom restauracije stolarije otkriven je prvobitan sloj zelene boje – objašnjavaju arhitekta - konzervator Spomenka Urošević i istoričar umetnosti - konzervator Bojan Kojičić iz Zavoda za zaštitu spomenika kulture Zrenjanin.
Ovim radovima je završena prva faza. Druga predstavlja kompletnu obnovu dvorišnih fasada i dvorišnih krovnih ravni, dvorišne stolarije i limarije. Treća faza predstavlja radove na obnovi enterijera. Postoji, inače, mogućnost da palata uskoro dobije i novog vlasnika, čime će se možda menjati i njena namena, a od toga najviše zavisi održivost ovog spomenika kulture.
Palata Dunđerski je sagrađena 1905. godine kao poslovno - stambena zgrada u sastavu Velikobečkerečke pivare i dostojno je reprezentovala veličinu i društveni status svog vlasnika Lazara Dunđerskog. Tokom vremena došlo je do značajnih društveno - političkih promena koje su se odražavale i na arhitekturu kompleksa. Niz industrijskih objekata pored Begeja, zajedno sa Palatom Dunđerski, koja je od 1949. godine vlasništvo Zemljoradničke zadruge Zrenjanin, ostao je kao nemi svedok nekadašnjeg vremena i veličine koju je stvorio Lazar Dunđerski.
- Iako gotovo u potpunosti sačuvana u originalnom izgledu, palata je sve do nedavno izgledala zapušteno. Poslednji put su izvedeni radovi na obnovi fasade pre oko četiri decenije. Krovni pokrivač, limarija i stolarija bili su u lošem stanju, a sa fasada je otpadao malter i gipsani ukrasi. U unutrašnjosti su obavljane manje izmene, uglavnom na poslovnom prostoru u prizemlju, koji je često menjao zakupce – ističu Urošević i Kojičić.
Ž. Balaban
