Žitni magacin u Novom Miloševu pretvoren u izložbeni prostor
NOVO MILOŠEVO: Zavod za zaštitu spomenika kulture u Zrenjaninu saopštio je da je završena sanacija i adaptacija enterijera prizemlja i sprata Žitnog magacina u Novom Miloševu, koji je pretvoren u izložbeni prostor. Ovaj posao finansiralo je Ministarstvo kulture i informisanja Republike Srbije.
Radovi su izvođeni u dve faze, prva je obuhvatala prizemlje i trajala je od februara do maja 2015, dok je sprat uređen u drugoj fazi – od juna do oktobra ove godine. Radnici su se pridržavali glavnog arhitektonsko-građevinskog projekta koji je izradilo Javno preduzeće Direkcija za planiranje, izgradnju, uređenje i zaštitu životne sredine u Novom Bečeju.
Kako navode u zrenjaninskom Zavodu za zaštitu spomenika kulture, tokom radova u Žitnom magacinu, između ostalog, demontiran je stari pod i montiran novi patos od dasaka, po uzoru na prvobitni, restauirana je drvena konstrukcija, sanirano stepenište, pri čemu su demontirana postojeća gazišta i montirana nova. Izrađene su i drvene vitrine za izlaganje predmeta postavke, a izvedeni su i konzervatorski radovi na metalnim vratima sa ulične i dvorišne fasade.
Prethodno je, tokom 2010. i 2011. godine, rekonstrisana oštećena krovna konstrukcija i postavljen je novi biber crep, s tom razlikom što nisu vraćeni limeni ventilacioni otvori. Radovi na restauraciji fasade privedeni su kraju ovog meseca.
Žitni magacin i kotarka bili su deo nekad moćnog i bogatog vlastelinskog imanja Lasla Karačonjija u Beodri, današnjem Novom Miloševu. Dvorac Lasla Karačonjija ubraja se u tip poljskog dvorca koji je izgrađen van urbanih gradskih naselj, a po pravilu je bio okružen ekonomskim zgradama, čija je uloga bila da omogući rad imanja tokom cele godine. Dvorac je bio objekat za stanovanje, ali i centar upravljanja imanjem.
U neposrednoj okolini dvorca, sa južne strane, nalazile su se ekonomske zgrade od kojih je preostala jedino zgrada nekadašnje konjušnice, dok se, preko puta ograđenog imanja, naspram dvorca, i dalje nalazi „poljoprivredni grad” koji čine žitni magacin, kotarka i upravna zgrada sa radionicama. Ove građevine potiču iz četvrte decenije 19. veka i predstavljaju najstariji građevinski sloj veleposeda. Stilski potpuno usklađene sa dvorcem i konjušnicom, čine redak, jedinstven i dobro očuvan kompleks nekadašnjeg vlastelinskog imanja. Nakon Drugog svetskog rata, dvorac je nacionalizovan, a poljoprivredni grad je postao deo zemljoradničke zadruge koja je i danas korisnik.
Tekst i foto: Ž. Balaban
