STRATEGIJA RURALNOG RAZVOJA ZA POGRANIČNE OPŠTINE NOVA CRNJA, SEČANJ I ŽITIŠTE Muče ih demografski problemi
NOVA CRNJA, SEČANJ, ŽITIŠTE: Ovog meseca na javnom uvidu nalazi se jedan od strateških dokumenata važnih za dalji razvoj tri srednjobanatske opštine. U pitanju je Strategija ruralnog razvoja pograničnih opština Nova Crnja, Sečanj i Žitište za period od 2024. do 2030. godine.
Sve tri opštine spadaju u treću grupu po razvijenosti, što znači da se na njihovim teritorijama ostvaruje bruto društveni proizvod u rasponu od 60 do 80 odsto od republičkog proseka. Jedan od najvećih problema koji muči sve tri pogranične opštine jeste demografija. Na teritorijama opština Žitište, Nova Crnja i Sečanj, prema podacima iz 2022. godine, žive ukupno 32.103 stanovnika, a u sve tri opštine je poslednjih decenija primećeno da ih je sve manje. Pored toga, demografsku sliku kvari i povećanje udela starije populacije u ukupnom stanovništvu.
Sve je manji udeo mladih u ukupnom stanovništvu iz godine u godinu, o čemu govore i podaci o broju dece u sistemu obrazovanja. Tako je, na primer, ukupan broj dece obuhvaćene predškolskim obrazovanjem školske 2023/24. bio samo 726, što je direktna posledica niskog prirodnog priraštaja. U sve tri opštine postoje i 23 osnovne škole. U njima je, u školskoj 2021/22, bio ukupno 2.401 đak. Na teritoriji ove tri srednjobanatske opštine nalaze se i dve srednje škole, „Vuk Karadžić” iz Sečnja i „Đura Jakšić” iz Srpske Crnje. U školskoj 2021/22. nastavu u njima je pohađalo 377 učenika.
– Negativni demografski trendovi u tri pogranične opštine beleže se već više decenija unazad, ali su se oni intenzivirali od devedesetih godina 20. veka, što se negativno odrazilo i na ukupan kvalitet života. Rešavanje ovog problema u velikoj meri prevazilazi mogućnosti samih lokalnih samouprava. Međutim, on se mora ublažiti, kako bi se stvorili makar minimalni preduslovi za iole realan ruralni razvoj. Ovo će svakako biti uslovljeno i širim društvenim, pa i globalnim kretanjima – navodi se u Strategiji ruralnog razvoja.
U ovom dokumentu se napominje da su tri opštine tradicionalno okrenute poljoprivredi. Poljoprivredno zemljište se skoro u potpunosti koristi za tu namenu, a reč je o ukupno 108.723 hektara.
– Međutim, poljoprivredna delatnost je nisko akumulativna i neophodno ju je unaprediti, naročito kada predstavlja ekonomski oslonac neke zajednice. Zato je potrebno povećati investicije u poljoprivredna gazdinstva, kako bi se ojačala njihova tehnološka i infrastrukturna osnova. Kako bi se povećala dodata vrednost iz poljoprivrede, neophodno je unaprediti postojeće ili izgraditi nove prerađivačke kapacitete – piše u dokumentu.
Dodaje se i da je preko potrebno unaprediti društveni život mladih, s ciljem ublažavanja trenda njihovog iseljavanja.
Ž. B.
