Stara klanica postaje spomenik kulture

Naime, Zavod za zaštitu spomenika kulture Zrenjanin je pokrenuo proceduru kako bi se zaštitilo ovo vredno kulturno-graditeljsko nasleđe. Stara klanica se danas nalazi u privatnom vlasništvu, pa su pozvani vlasnici, korisnici, ali i ostale zainteresovane institucije da daju svoje mišljenje o ovom predlogu.

Stara gradska klanica u Zrenjaninu jedan je od prepoznatljivih gradskih objekata. Izgrađena je 1913. godine u stilu secesije, prema projektu arhitekte Lasla Sekeljija, a investitor je bio grad Veliki Bečkerek. Kompleks stare gradske klanice obuhvata prostor omeđen ulicama Toše Jovanovića, Đure Jakšića i obale Begeja. U sklopu kompleksa iz 1913. godine je nekadašnja upravna zgrada – danas obdanište.

– Laslo Sekelji je arhitekta koji je u najvećoj meri zaslužan za današnji izgled Temišvara. U Velikom Bečkereku, današnjem Zrenjaninu, projektovao je jedan od najvrednijih industrijskih kompleksa u gradu, a to je stara gradska klanica. U pitanju je moderno koncipirano i estetski uspelo arhitektonsko rešenje koje je i danas, iako ne služi u svoje prvobitne svrhe, jedna od najupečatljivijih vizura leve obale Begeja – navodi istoričarka umetnosti Vesna Karavida, iz Zavoda za zaštitu spomenika kulture Zrenjanin.

Osim klanice, predviđeno je da za spomenike kulture budu utvrđeni i Kapela Rogendorf na katoličkom groblju u Banatskom Dvoru, Nemačka evangelička crkva u Lazarevu i Slovačka evangelička crkva sa parohijskim domom u Ulici cara Dušana u Zrenjaninu. Svi koji imaju neke sugestije, predloge ili primedbe, mogu ih poslati na adresu Zavoda u narednih mesec dana.

Sekelji je u oktobru 1909. godine, na poziv gradske uprave, stigao u Bečkerek da se upozna sa lokacijom i osnovnim zahtevima oko budućeg projekta gradske klanice. S obzirom na to da je Sekelji u više gradova sa velikim uspehom sazidao objekte ove namene, odustalo se od raspisivanja konkursa, te je arhitekti ovaj posao direktno poveren, a objekti su izgrađeni 1913. godine.

– Gradska klanica u Zrenjaninu je u velikoj meri zadržala svoj prvobitni izgled, uprkos kasnijim dogradnjama i manjim transformacijama. Hale, radionice, fabrika leda i ostali objekti ovog begejskog kompleksa organizovani su simetrično. Efekat ukupne vizure i originalnog dizajna, linija krovova, fasada i venaca bila je dinamična i harmonična kompozicija. Vizurama dominira masivan prizmatični toranj, dok je skladna upravna zgrada sa simetrično postavljenim mezaninom, u kojoj je danas smešten dečji vrtić, stajala izdvojeno – objašnjava Vesna Karavida.

Ž. Balaban