Srpsko-rusko veče u titelskoj galeriji Stojan Trumić

U ime lokalne samouprave prisustvovali su mr Dragan Božić, predsednik opštin, Vesna Knežević, predsednica Skupštine opštine, a gost Titela bio je Aleksandar Konanjihin iz Ambasade Ruske Federacije. Na priredbi su bili predstavnik Društva Šajkaša srpsko-ruskog bratstva „General Maksim Zorić” Siniša Beljin, predstavnik kulturnog centra Mošorina „Vožd Đorđe Stratimirović” Laza Petrović, članovi srpskog ogranka bajkerskih klubova „Noćni vukovi” i  „Road players”.

Prisutne je predstavio direktor biblioteke Goran Popović, a Dragan Kolak govorio je o odnosima Rusije i Srbije, koji datiraju još od 10. veka i koji su pre svega bili verske i kulturološke prirode. Obično se govori o ruskom uticaju na Srbe, a Kolak je podsetio na Srbe koji su imali veliku ulogu i uticaj na dešavanja u ruskom društvu. Tu svakako spadaju Pahomije Logotet ili Pahomije Srbin iz 15. veka- propovednik, jeromonah i pisac žitija, grof Sava Vladislavić Raguzinski (1699-1738), srpski političar, savetnik ruskog cara Petra Velikog, diplomata u službi ruske imperije, putopisac, poliglota, dobrotvor...Poznat je i po tome što je u Carigradu otkupio mladog etiopskog roba Ibrahima Hanibala i poklonio ga Petru Velikom. Ibrahim Hanibal, kasnije Abraham, bio je pradeda velikog Aleksandra Puškina. Tu je i Srbin iz Rume, Atanasije Stojković, pisac i naučnik, ruski akademik, profesor i rektor univerziteta u Harkovu, kao i profesori toga univerziteta, Gligorije Trlajić, Sava Petrović, Đorđe Koritar...

Zanimljivo je bilo izlaganje Alekseja A. Pančulidzeva, potomka ruskih emigranata. Sebe je predstavio kao treću generaciju, i rekao da njegova sećanja i priča svakako nisu zanimljivi onoliko koliko bi to, da je moguće, bila priča njegove majke i oca ili babe i dede i njihovih savremenika.  Roditelji su ga vaspitavali da u životu ne skreće mnogo u levu i desnu stranu, već da se drži nekih tradicionalnih viđenja. Govorio je i o tome da su ruski emigranti sa ljubavlju prihvaćeni među Srbima, da su imali sve mogućnosti da se iskažu, kako stručnjaci tako i obični ljudi. Iako je život proveo daleko od Rusije, potrudio se da nauči ruski jezik, a slično je bilo i sa porodicom njegove supruge.

Iz Titela je 1704. godine kao predstavnik patrijarha Arsenija Trećeg Čarnojevića, na dvor Petra Velikog poslat Pantelija Božić, titelski kapetan koji je postao prvi srpski konzul u Rusiji, iako Srbije kao države u to vreme nema. Simeon Piščević je ostavio svedočanstva o Srbima u Granici među kojima se sredinom 18. veka pojavio jak pokret za seobu u Rusiju. Kraj u koji su se doselili ljudi sa ovih prostora nazvan je Nova Srbija i Slavenosrbija, a mestima koja su naselili dali su imena iz starog kraja, pa su tako tamo nastala naselja Mošorin, Titel, Lok, Vilovo, Gardinovci, Nadalj...Ti krajevi danas se nalaze u Ukrajini.

Izbijanjem Oktobarske revolucije migracije su krenule u obrnutom smeru. Ruski emigranti po dolasku u Titel bavili su se novim poslovima u kojima su se dobro snalazili i postali cenjeni građani.

Svoje viđenje srpsko- ruskih odnosa u nekoliko poslednjih vekova izneo je profesor istorije Žarko Panić. Svetozar Ikonov, je govorio o nekim svojim iskustvima koja je kao turistički vodič doživeo u Rusiji i o ljubavi koju osećaju Rusi i Srbi jedni prema drugima. Da bi program bio raznolikiji pobrinula se studentkinja srpskog jezika i književnosti, Zorica Radić iz Mošorina, sa čijom pesmom je započeo i završio program.

Tekst i foto: Stevo Diklić