Somborski indeks Ivana Gutmana
SOMBOR: Imao je tokom vekova postojanja Sombor velike ljude u svojoj povesnici koji su, ma gde išli, pronosili slavu varoši u kojoj su rođeni i odrasli ili bili prihvaćeni kao „stari“ Somborci.
Umetnici, izumitelji, političari, vojnici, a nije nedostajalo ni naučnika. Ipak, svojim insistiranjem da plod njegovog naučnog rada ponese prefiks „somborski“ jedan od njih se izdvaja.
Profesor emeritus dr Ivan Gutman, od 2019. godine nosilac najvišeg gradskog priznanja, Oktobarske nagrade, po Hiršovom indeksu i prošle godine je najbolje rangirani srpski naučnik koji živi u domovini, četvrti od deset najuspešnijih živih srpskih naučnika u celom svetu. Tokom svog prošlogodišnjeg boravka u rodnom Somboru je razradio hemijsku teoriju u okviru koje se pojavljuje jedna nova veličina, takozvani topološki indeks, za koji je profesor Gutman predložio da se nazove „somborski indeks“. Upravo ovo je i bio povod da ga i ovog leta ugosti ovdašnji gradonačelnik Antonio Ratković, koji je izrazio zahvalnost profesoru Gutmanu što je zahvaljujući njegovom radu ime grada Sombora postalo pojam i u nauci.
Članak „Geometric aproać to degree-based topologicalindices: Sombor indices”, objavljen u specijalizovanom naučnom časopisu MATĆ Communications in Matematical and in Computer Chemistri 86 (2021) u kome je izložena pomenuta teorija naišao je na veliko interesovanje. Za manje od godinu dana o „somborskom indeksu“ napisano je pedesetak naučnih radova, a svi autori koji su se bavili ovom temom (iz SAD, Kine, Velike Britanije, Indije, Sudijske Arabije, Meksika, Španije, Norveške, Južne Koreje, Mađarske, Hrvatske, Slovenije, Crne Gore…) koristili su naziv „somborski indeks“, što potvrđuje da je ovaj naziv univerzalno prihvaćen.
Profesor Gutman, rođen 1947. godine upravo u Somboru, doktor je hemijskih i matematičkih nauka, do penzionisanja 2012. godine je na Prirodno-matematičkom fakultetu Univerziteta u Kragujevcu predavao fizičku hemiju, istoriju i filozofiju hemije i obradu rezultata merenja. Našao se na 4.439. mestu do sada najobuhvatnije baze najboljih i najcitiranijih svetskih naučnika, svojevrsnu evaluaciju blizu sedam miliona svetskih naučnika koju su uradili istraživači sa prestižnog američkog Univerziteta Stenford. Od 1988. godine član je Srpske akademije nauka i umetnosti, član je Međunarodne akademije matematičke hemije i Akademije nelinearnih nauka u Moskvi, članstvo mu je 2012. godine potvrdila i Evropska akademija nauka iz Londona, počasni je doktor nauka na mađarskom Obuda univerzitetu. Njegovi radovi su citirani preko 30.000 puta u naučnim radovima drugih autora, ali i preko pet hiljada puta u više od 460 knjiga i uybenika. Predavanja je držao u više od 40 zemalja, a njegovi naučni radovi objavljeni su na preko 15 jezika.
M. Mć