Sećanje na krvavi januar 1942. godine u Banatu i Šajkaškoj

Senima nevinih žrtava krvavog januara poklonili su se predsednica gradske Skupštine Stanislava Hrnjak i član Gradskog veća Miodrag Bulajić, a

komemorativnom skupu su prisustvovali predstavnici SUBNOR-a, rođaci i poštovaoci Narodnooslobodilačkog pokreta (NOP), kao i članovi kikindskog Odreda izviđača „Proka Sredojev”.

Fašisti su u znak odmazde za tri ubijena nemačka poljočuvara u ataru Kikinde, streljali 150 rodoljuba i pristalica NOP-a, po 30 u Kikindi, Mokrinu, Zrenjaninu, Novom Miloševu i Banatskom Aranđelovu.

- Krvavi pir je na ovom mestu počeo 3. januara. U dvorištu Kurije je streljano devet pripadnika Dragutinovačkog odreda. Potom je 9. januara ubijeno još 30 antifašista iz Kikinde i Mokrina. Ovo je jedan od najtragičnijih događaja u istoriji Kikinde. Sistem okupacije u porobljenoj Evropi, ovde je bio najteži, a prkos i i inat našeg naroda trajao je do kraja Drugog svetskog rata. Rat je Kikindi doneo velike nesreće, a život je izgubilo blizu 600 naših sugrađana - rekao je profesor istorije Lazar Demić.

Na Lazinom brdu u Banatskom Aranđelovu, sa područja sadašnje Opštine Novi Kneževac, fašisti su streljali 30 rodoljuba iz

Banatskog Aranđelova, Podlokanja, Crne Bare, Đale, Nove Kanjiže (Novog Kneževca) i Srpskog Krstura. Rodoljubi su iz Novog Kneževca dopremljeni u selo, a uoči streljanja zatvoreni su u prostorije škole, gde su posle izvršene identifikacije zamolili po parče hartije i olovku da napišu svoja poslednja pisma sa porukama najmilijima. Sačuvane poruke i posle toliko prohujalog vremena ne blede.

Predsednik kikindskog SUBNOR-a Kikinde Nenad Dimitrijević, poručio je da ovaj tragičan dan nikada ne sme da padne u zaborav.

- Kikinđani ne smeju da zaborave na žrtve krvavog januara, ali i na sve druge ljude koji su dali živote za slobodu. Ova streljanja, kao ni i mnoga druga, nisu uspela da neutrališu NOP i dolazak slobode - poručio je Dimitrijević.

Komemoracija je održana i u Banatskom Aranđelovu gde je stravičan zločin fašista, takođe upamćen za sva vremena. Meštani Banatskog Aranđelova svake godine odaju počast streljanim rodoljubima, komunistima, skojevcima i simpatizerima NOP-a. Uz pomen i odavanje pošte streljanima, na spomenik su vence položili čelnici novokneževačke opštine, predstavnici SUBNOR-a i MZ Banatsko Aranđelovo, uz poruke da se zločin ne zaboravi i nikada više ne ponovi.

M. Mitrović

TITEL: Na Dan Svetog prvomučenika i arhiđakona Stefana, u hramu Uspenja Presvete Bogorodice u Titelu, održano je bogosluženje i pomen žrtvama Racije koju su januara 1942. nad Srbima i Jevrejima učinili mađarski fašisti Mikloša Hortija.

Nakon Bogosluženja u crkvi, okupljeni građani su prisustvovali polaganju venaca u porti ispred ploče  sa imenima žrtava iz Titela. Samom činu, pored brojnih građana, prisustvovali su pomoćnik pokrajinskog sekretara za kulturu Miroslav Ilić, direktor Muzeja Vojvodine Drago Njegovan, predsednica Skupštine opštine Titel Vesna Knežević i drugi predstavnici lokalne samouprave, protonamesnik Milošem Jevrosimov i drugi.

Podećajući na strašne zločine januara 1942. u Šajkaškoj, Drago Njegovan je pomenuo da je u zloglasnoj Raciji na razne načine ubijeno preko 4000 nevinih civilnih žrtava, od čega su veliku većinu činile srpske, a zatim jevrejske žrtve, za koje se može reći da su namerne žrtve. U znatno manjem broju bile su i žrtve koje su pripadale ostalim etničkim grupama među kojima je bilo i slučajnih žrtava. Sam čin likvidacije bio je surov i nemilosrdan. Sećanje na te događaje treba da opomene nove generacije da se tako nešto nikada više nikada ne ponovi.

Ž. Marković

ZRENJANIN: Polaganjem venaca na spomenik na Žitnom trgu,  je obeležena 76. godišnjica od nacističkih zločina u Banatu, 1942. godine, poznatih kao Krvavi januar. Na jučerašnji dan pre 76 godina u Zrenjaninu je streljano 30 žitelja ovog dela Banata, a njihova tela potom su obešena na Žitnom trgu. To je bila odmazda nacista zbog akcija rodoljuba u gradu i okolini, nakon aprilske okupacije 1941. godine.

Sveštenici Srpske pravoslavne crkve služili su pomen, a u ime Grada Zrenjanina venac na spomenik položili su zamenik gradonačelnika Saša Santovac i pomoćnici gradonačelnika Dragan Ćapin i Simo Salapura. Vence na spomenik položili su i predstavnici Gradskog ogranka SUBNOR-a, kao i mesnog odbora SUBNOR-a Elemir.

- Na ovaj dan ne samo u našem gradu već šire u Banatu pogubljeno je 150 patriota. Streljanja su bila u Banatskom Aranđelovu, Mokrinu, Kikindi, Miloševu i našem gradu. U gradskom zatvoru u Zrenjaninu streljani su rodoljubi a njihova tela prevezena su kolima do Žitnog trga i tu su stavljena na vešala. Bio je to krvavi srpski Božić – podsetio je, u obraćanju prisutnima, istoričar Miodrag Cvetić.

Zamenik gradonačelnika Saša Santovac istakao je da Zrenjanin dostojno obeležava sve datume iz istorije ovih prostora, kako iz dalje tako i bliže prošlosti.

- Fašizam je bio okrutan i u krvavom januaru 1942. godine stradalo je mnogo ljudi. Kada obeležavamo ovakve događaje, naglašavamo da je to ono što više nikada ne sme da se dogodi. Ovo je nešto protiv čega su se borili naši preci a mi, prisećajući se toga, šaljemo poruku da se to vreme nikada ne vrati. A samo narod koji pamti šta mu se dogodilo u istoriji, može da stvori bolju budućnost. Slava svima koji su nastradali od fašista – rekao je Saša Santovac u obraćanju okupljenima.

Ž. B.