NARODNI MUZEJ ZRENJANIN ČUVA PREDMET POSEBNE SIMBOLIKE Ćilim „srpska sloboda”

Jedan ovakav ćilim deo je zbirke Etnološkog odeljenja Narodnog muzeja Zrenjanin i do 30. marta može se videti u Malom salonu, u okviru izložbe „Simboli državnosti na etnološkim predmetima”.

- Ono što je specifično za ćilime „srpska sloboda“ jeste njihova ornamentika. Najviše ih je u Banatu, naročito u okolini Vršca. Ovaj naziv nosi ćilim koji ima u sredini široko prazno polje u jednoj boji i to najčešće crveno, plavo ili žuto. Ceo izgled ovog ćilima ima i svoju simboliku sa nacionalnom konotacijom, koja je vezana za ukidanje Srpske Vojvodine nakon Nagodbe 1867. godine, kada se pojačava nacionalno ugnjetavanje srpskog življa na prostoru Banata - objašnjavaju u Narodnom muzeju Zrenjanin.

Po njemu se ne gazi

Takvi ćilimi nisu korišćeni za svakodnevnu upotrebu. Kačeni su na zid ili su upotrebljjavani u svetkovinama. „Srpska sloboda“ ponekad može imati i prazno polje, a okvirna staza je urađena u bojama srpske trobojnice - crvenoj, plavoj i beloj. 

Na ovakvim ćilimima se jasno ocrtavaju dve celine: unutrašnja i spoljašnja. Najčešće je srednji motiv u vidu geometrijski stilizovanog orla oko koga su, u uglovima, smešteni ornamenti u obliku višestrukih trapeza, koji predstavljaju srpski grb sa četiri ocila.

Spoljni okvir je iz pet zupčasto izvedenih traka. To su žuta i ljubičasta (zamenjuju crnu), zelena, bela i crvena boja, koje predstavljaju boje austrijske, odnosno mađarske zastave, a ceo ćilim simboliše Srpstvo zarobljeno od strane Austrougarske, navode etnolozi. 

Ž. Balaban