Lekoviti Lemeš, Riđica, ali i Monoštor
SOMBOR: Kada je pre nekoliko dana u pokrajinskoj Vladi prezentovana studija razvoja pedeset potencijalnih banjskih lokaliteta na području Autonomne pokrajine Vojvodine, Somborci su imali puno razloga za zadovoljstvo.
Naime, među tih 50 lokaliteta koje organizator skupa, Pokrajinski sekretarijat za privredu i turizam sa saradnicima sa Rudarsko-geološkog fakulteta Univerziteta u Beogradu i stručnim autorskim timom sa Arhitektonskog i Medicinskog fakulteta iz srpske prestonice, vide kao perspektivne našla su se čak tri na području najvećeg grada Zapadne Bačke. Pored već postojeće banje „Bezdan“ u istoimenom selu somborskog atara, koja radi kao Odeljenje rehabilitacije i fizikalne terapije u sastavu Opšte bolnice „Dr Radivoj Simonović“, kao buduća banjska ali i turistička i rekreativna odredišta ovog kraja viđeni su i Svetozar Miletić, Riđica i Bački Monoštor.
Balneološki potencijali Svetozar Miletića, sela na putu od Sombora ka Subotici, nisu nikakva novost za širu javnost s obzirom na to da je u ovom naselju koje većina Somboraca i dan-danas kolokvijalno naziva Lemeš, tamošnja banja postojala pre više od sto godina. Naime, korištenje tamošnjih termalnih izvora u organizovanom obliku započelo je još u drugoj polovini 19. veka, pa se tako Lemeška banja prvi put pominje daleke 1888.godine, da bi decenijama nakon toga preduzimljivi Lemešani formirali akcionarsko društvo namerno da izgradi lečilište po ugledu na ona evropska, u čiju se gradnju ušlo 1925. godine.
Adut Monoštoraca – seoski turizam
Za razliku od Svetozar Miletića i Riđice, dospevanje na listu perspektivnih potencijalnih banjskih lečilišta i Bačkog Monoštora, donekle je iznenađenje, jer se o balneološkim potencijalima ovog sela ništa nije znalo do pre nekoliko godina. Naime, tada su stručnjaci NIS tragali za naftom ili gasom, a naišli na termalne izvore, koji su nakon (neuspešnog) završetka potrage za crnim zlatom zapečaćeni. U nedostatku tradicije „banjanja“ adut Monoštora ipak bi mogao biti poprilično razvijen ruralni turizam koji pored nekoliko pansiona raspolaže i etno kućama, restoranima, ali i jedinstvenim rezrvatom biosfere Gornje Podunavlje.
Da bi se od državnih vlasti dobile neophodne dozvole, očigledno lekovita voda, (ali i blato) je poslata na analizu u Kraljevsku hemijsku laboratoriju iz koje je ubrzo stigla potvrda da se radi o balneološkim kvalitetima koji mogu da pariraju onim u mađarskoj banji Harkanj ili crnogorskom Igalu, nakon čega je na kompleksu od 20 hektara izgrađena banja sa otvorenim kupališnim bazenima, ali i terapijskim blokom sa 14. betonskih kada. Ovo, svojevremeno izuzetno popularno, banjsko lečilište je „preživelo“ i Drugi svetski rat i nacionalizaciju, ali je devastirano u nezapamćenom nevremenu 1961. godine od kojeg se nikada nije potpuno oporavilo, da bi konačno svoja vrata, sve do ovih dana, zatvorilo 1972. godine, pa je jasno zbog čega su Lemešani sa radošću dočekali najnoviju zvaničnu vest u vezi njihove banje.
Za razliku od njih, stanovnici Riđice, sela na samoj srpsko-mađarskoj granici, svoj lokalitet Meduru, kao da su ljubomorno čuvali samo za sebe, neorganizovano koristeći njegovo blato za lečenje reumatizma, fertiliteta i inih bolesti. Ipak i to malo podataka bilo je dosta da skrene pažnju struke na lokalitet koji i danas Riđičani ne zovu drugačije do „jama Medura“, a popularizacije ove ideje su se poduhvatili članovi tamošnjeg Udruženja vinogradara i vinara „Riđički vinogradi“. Da su imali osnova za to, svedoče reči jednog od članova stručnog tima koji je formirao Pokrajinski sekretarijat za privredu i turizam, Aleksandra Marjanovića, koji ne samo da je visoko ocenio balneološki, već i sveukupni turistički potencijal, što ga je navelo da se i sam skrasi u ovom selu, okrećući u drugom smeru klatno sve učestalijeg bega iz srpskih sela.
– U Riđicu, sa kojom do tada nisam imao baš nikakve veze, došao sam prvi put pre dve godine, kada su me, kao stručnjaka za medicinsku specijalnu rehabilitaciju, iz Pokrajinskog sekretarijata za turizam zamolili da pogledam ovdašnju, takozvanu jamu, Meduru, za koju je na prvi pogled bilo jasno da ima ogromne potencijale, kada je u pitanju njen peloid, odnosno prirodno lekovito blato – pojašnjava Marjanović, čije su stručne ekspertize kada je u pitanju balneologija i do sada koristile gotovo sve srpske banje.
Da li će se potvrđeni banjski potencijal u tri sela somborskog varoškog područja i ostvariti, ostaje da se vidi, ali ukoliko se na realizaciji ovog projekta ustraje makar u onom obimu u kojem je to slučaj sa susednom Mađarskom, , nesumnjivo je da bi to označilo i pravi procvat ovog kraja posle decenija privrednog tavorenja.
M. Miljenović
