Lavanda sve češći usev na somborskim poljima i u baštama
SOMBOR: Decenijama unazad Sombor se potpuno opravdano diči titulom jednog od najzelenijih gradova ne samo u Srbiji, već i u ovom delu Evrope, pa s puno razloga pored naziva Ravangrad, koji mu je nadenuo jedan od najvećih srpskih pripovedača Veljko Petrović, nosi i „nadimak“ Zelengrad.
Zahvaljujući jednom od prekograničnih projekata, stolica Zapadnobačkog okruga i njegova bliža okolina uskoro bi mogla da dobije još jednu odrednicu, onu srpske Provanse.
Naime, u proteklih nekoliko dana njive i bašte oko Sombora postale su slika i prilika ove francuske pokrajine ili Toskane i nekih drugih lokacija koje su se do sada viđali samo na televizijskim ekranima i u časopisima. Lavanda, zasađena u okviru Projekta prekogranične saradnje Interreg „Socijalno preduzetništvo za žene u ruralnim područjima“, prvi put je procvetala, između ostalih mesta, u baštama i poljima Bačkog Monoštora, Riđice, Stanišića, Svetozara Miletića i Sombora.
Jesenas je na ukupno 28 lokacija u gradu i sedam naseljenih mesta, zasađeno gotovo 30 hiljada sadnica lavande na nešto više od tri hektara. Međutim, zbog relativno kasnije sadnje i iznenadnog mraza u noći nakon nje, radnici zemljoradničke zadruge „Agrodunav“ iz Karavukova, koja je bila angažovana na proizvodnji i sadnji rasada lavande, morali su s prvim danima proleća da presade najveći deo površina izdvojenih za ovu retku mediteransku biljku. Mada nije karakteristična za „duboki kontinent“, zahvaljujući razvoju posebnih hibrida lavanda se tako, nakon južne Mađarske, proširila i na sever Srbije, koji, paradoksalno, spada u delove naše zemlje sa najvećim brojem sunčanih dana. Ipak, vlasnice parcela opredeljenih za ovu vizuelno atraktivnu i farmaceutski interesantnu i profitabilnu biljku s početka leta imale su i prvu rezidbu koja se izvodi kako bi se u godini nakon sadnje ostvarili veći prinosi. Na sreću, ta lavanda ovih dana prvi put pokazuje svoj potencijal, koji će od sledeće godine u potpunosti biti na raspolaganju za proizvodnju eteričnih ulja i drugih proizvoda po kojima je ova biljka poznata.
Lavanda je višegodišnja biljka koja, pored same dekorativne uloge, daje eterična ulja što predstavlja jedan od najpoznatijih i najčešće korišćenih proizvoda. Sušenjem cveta dobija se sirovina koja je upotrebljiva na mnogo načina, od prehrane do kozmetike. Sve to je tek na članicama Udruženja da otkriju i tako sebi obezbede dodatan izvor prihoda, ali i posao koji će im pružiti zadovoljstvo i povezati ih sa drugim sličnim udruženjima i aktivnostima.
Iako se čini da lavanda ne zahteva veliku negu, to u početku nikako nije slučaj. Članice Udruženja „Lavangrad“, koje je formirano u okviru projekta, sa sedištem u Bačkom Monoštoru, nastoje da svoje sadnice održe u najboljem stanju uz redovnu brigu povremenim zalivanjem i okopavanjem. Tridesetak žena i članovi njihovih porodica su svesni da su sa lavandom ušli u polje koje je, u našim krajevima, malo kome poznato, ali smatraju da će rezultati prevazići njihove napore i da će već sledeće godine, nakon prve prave „žetve“, imati zavidne rezultate i motiv da prošire svoje zasade.
Tekst i foto: M. Miljenović