Kupinik, poslednja srpska srednjevekovna prestonica
PEĆINCI: O istraživanju, konzervaciji i prezentaciji tvrđave Kupinik, poslednje srednjovekovne srpske prestonice, razgovarali su nedavno stručnjaci relevantnih institucija u oblasti očuvanja kulturno-istorijske baštine.
Skup su pripremili Opština Pećinci i Zavod za zaštitu spomenika kulture iz Sremske Mitrovice.
Na samom lokalitetu dr Emina Zečević, arheolog Narodnog muzeja Srbije, predstavila je rezultate arheoloških istraživanja Kupinika sprovedenih u minule dve sezone. U Opštini Pećinci održan je sastanak u prisustvu predstavnika Ministarstva kulture, Pokrajinskog sekretarijata za kulturu, Republičkog zavoda za zaštitu spomenika kulture, Zavoda za zaštitu spomenika kulture iz Sremske Mitrovice, Narodnog muzeja Srbije i Opštine Pećinci.
Postignut je okvirni dogovor da nosilac aktivnosti na istraživanju, zaštiti i prezentaciji Kupinika bude Zavod iz Sremske Mitrovice, u saradnji sa Opštinom Pećinci i uz angažovanje stručnih lica iz svih referentnih institucija, a direktor Zavoda Ljubiša Šulaja ocenio je da je neophodno priču o Kupiniku podići na viši nivo i dodao da će Zavod pripremiti plansku dokumentaciju koja će biti okvir u kojem će se kretati dalje aktivnosti na istraživanju, zaštiti i prezentaciji Kupinika kao tvrđave koja ima značaj i kao istorijski i kao spomenik kulture sa svih drugih aspekata
- Ovde je jako bitan istorijski momenat, a mislim da se nad tim delom istorije nadvila magla i malo se bavilo proučavanjem Kupinika i njegovog značaja u srpskoj istoriji. Mislim da je konačno vreme da se period srpske države posle pada Smedereva, mnogo bolje rasvetli - rekao je Ljubiša Šulaja.
Pokrajinski sekretarijat u prethodnim godinama za aktivnosti na istraživanju i promociji Kupinika izdvojio četiri miliona dinara. To svakako nije dovoljno, ali je znak pažnje, ocenio je Milan Micić, pomoćnik pokrajinskog sekretara za kulturu, javno informisanje i odnose s verskim zajednicama i generalni sekretar Matice srpske.
- Kupinik nije samo tvrđava, već snažan identitetski simbol koji govori o Srbima u 15. i 16. veku, kada su ostaci srpske srednjovekovne države bili preneseni u Srem i kada su na Savi i Dunavu Srbi i u Sremu i u Banatu učestvovali u toj opštehrišćanskoj borbi protiv osmanske najezde, zajedno sa ugarskim vladarima. Kupinik je najvidljivija i najjača tačka koja govori o borbi srpskog naroda na granici svetova, na granici civilizacija i kultura, na mestu gde su se sudarili islamski i hrišćanski svet - rekao je Micić.
On je ocenio da ovaj sastanak nagoveštava da bi u budućnosti i država i institucije, kao i Opština Pećinci mogli da saberu energiju, finansijska sredstva i kulturne i naučne potencijale da bi se, ne samo obnovio Kupinik, nego da bi se ispričala priča o poslednjim Brankovićima. Svoju ulogu da se ispriča ta snažna identitetska priča imaće i Matica srpska uoči velikih jubileja – 200 godina Letopisa Matice srpske i 200 godina od osnivanja Matice srpske 1826. godine u Pešti.
Zamenik predsednika opštine Pećinci Zoran Vojkić je još jednom potvrdio spremnost lokalne samouprave da nastavi sa podrškom projektima vezanim za Kupinik. Opština će nastaviti sa održavanjem lokaliteta kroz muzejsku jednicu – Muzej Kupinik, učestvovati u sufinansiranju projekata i finansirati rekonstrukciju pešačkog mosta koji vodi prema tvrđavi.
Na sastanku je predloženo i potpisivanje protokola o saradnji između Opštine Pećinci i Matice srpske, koji bi omogućio da upravo ova institucija bude prostor gde će se prezentovati sve relevantne istorijske činjenice o poslednjoj prestonici srpske srednjovekovne države.
V. H.