Kanal kao ekološki koridor Begeja
ZRENJANIN: Javni uvid u Nacrt prostornog plana područja posebne namene revitalizacije kanala Begej zainteresovanima je omogućen do 13. oktobra, objavio je Pokrajinski sekretarijat za urbanizam i zaštitu životne sredine.
U istom periodu na uvidu će biti i izveštaj o strateškoj proceni uticaja tog plana na životnu sredinu. Javna prezentacija oba dokumenta održaće se 1. oktobra, u 11 časova, u zgradi Javnog vodoprivrednog preduzeća „Vode Vojvodine“ u Novom Sadu.
Kako se navodi u planu, vodotoci Stari i Plovni Begej su u pogledu zaštite životne sredine, a na osnovu višegodišnjeg ispitivanja kvaliteta vode, identifikovani kao vodotoci u kojima je kvalitet vode „van klase“. Takođe, Plovni Begej, od rumunske granice do prevodnice Klek i Begej, odnosno tok kroz Zrenjanin do brane kod Stajićeva, okvalifikovan je kao najugroženiji vodotok u Vojvodini. To dovoljno govori o gorućoj potrebi izmuljavanja i uređenja ovog vodotoka, od državne granice sa Rumunijom, dok je na rumunskoj strani taj posao već završen.
Kako se navodi u dokumentu, osnovni cilj za izradu Prostornog plana je stvaranje uslova za revitalizaciju kanala Begej, što podrazumeva izmuljenje sedimenta od granice sa Rumunijom do hidročvora Klek, radi unapređenja plovnosti i unapređenja ekoloških parametara. Time će se postići i kvalitet vode u skladu sa evropskim standardima, zatim očuvanje biodiverziteta na prostoru obuhvata plana, a posebno uz Begej.
Područje obuhvaćeno granicom plana obuhvata delove teritorije grada Zrenjanina, i to katastarske opštine Zrenjanin 3, Jankov Most i Klek. U opštini Žitište to su katastarske opštine Žitište, Begejci, Novi Itebej i Srpski Itebej.
Prema izrađenom planu područja posebne namene revitalizacije kanala Begej, prvi korak je izmuljavanje vodotoka od granice sa Rumunijom do hidročvora Klek. To podrazumeva i deponovanje i tretman sedimenata i rekonstrukciju prevodnica u Srpskom Itebeju i Kleku, što je već rađeno. Dovršava se i pristanište u Zrenjaninu, a u završnoj fazi je i gradnja biciklističke staze u dužini od Zrenjanina do granice sa Rumunijom.
Kanal Begej, inače, utvrđeni je ekološki koridor od međunarodnog značaja i deo je ekološke mreže Srbije. Njegova revitalizacija istovremeno znači svojevrsno oživljavanje i grada Zrenjanina i opštine Žitište. Begej kao vodotok koji povezuje srpski i rumunski deo Banata, i čini deo vodne mreže sa sistemom Dunav – Tisa - Dunav, ima izuzetan infrastrukturni i turistički potencijal, navodi se u planskom dokumentu.
Moguća gradnja u priobalju
U priobalnom delu planom je ostavljena mogućnost gradnje objekata i uređenja površina u funkciji nautičkog turizma, sporta i rekreacije. Pri tome se prvenstveno planiraju, a negde već grade, pristaništa, dokovi, marine, parkovi, izletišta, kupališta, zaštitni zeleni pojasevi... Mogući su i vodni objekti, vodoprivredni kompleksi, mostovi, turistički kompleksi i granični prelaz.
Nakon izmuljenja kanal će biti vraćen u prvobitno stanje, odnosno biće plovan i od velikog privrednog značaja. On će biti podstrek i za razvoj turizma. U to je uključena i biciklistička staza na nasipu, koja će se koristiti i kao radno-inspekciona, ali i za potrebe sve popularnijeg biciklističkog turizma. Ona će, nakon završetka i postavljanja rasvete, mobilijara i prateće opreme, biti direktna kopča za dvotočkaše, bez „presedanja“, od Zrenjanina do Temišvara.
Ž. Balaban
