Iz radionice Aleksandra Nedeljkovića izašao varoški fijaker
SOMBOR: Jedna od stvari koja je, zahvaljujući pesmama, proslavila Sombor daleko van granica Srbije je svakako fijaker, koji i danas saobraća varoškim ulicama, pošto je ovaj grad jedan od retkih u ovom delu Evrope u kojem nikada nije zamrla ovakva vrsta javnog prevoza.
Od slavnih dana krajem 19. veka kada se donose i prvi pravilnici o fijakerskoj službi preko vrhunca u trećoj deceniji 20. veka, kada su kaldrmom somborskom kloparali točkovi čak 70 fijakera, do današnja dva-tri turistička relikta ovog vozila koji stoje na raspolaganju posetiocima Sombora na „starom mestu“ odnosno nekadašnjem Fijaker-placu na ovovremenom Trgu republike, ovom gradu nije nedostajalo ni majstora koji bi ih održavali.
Jedan od sve malobrojnijih majstora koji poseduju dovoljno znanja ne bi li popravljali fijakere je Somborac Aleksandar Nedeljković, koji je široj srpskoj javnosti po svom umeću postao poznat pre nešto više od jedne decenije, kada je za potrebe pitoresknog, ikoničnog somborskog kafea-antikvarnice „Dez Arts“ reparirao nekoliko fijakera, koji su nove vlasnike pronašli ne samo u ovom kraju, već i preko granica zemlje. Ovih dana je iz njegove radionice izašao po svemu neobičan fijaker, koji je zapravo zvanično službeno vozilo Grada.
- Ovaj projekat traje duže od prošle godine, zahvaljujući opštini koja je isfinansirala da Sombor dobije jedan fijaker kakav mislim da bi trebalo da sledi. Ovo je fijaker tipa landauer, sedišta su vizavi, znači dva ista kompleta udobnih sedišta, sve je rađeno u fulu sa kožom, materijali su prirodni, uglavnom je drvo u pitanju, osim obaveznih delova koji moraju biti metal. Rađen je da može da izdrži dosta opterećenja, da bude udoban a videćemo šta će vreme pokazati – kaže Aca Nedeljković, kojem su i u ovom projektu, baš kao i u brojnim pređašnjim poduhvatima restauracije neobičnog vozila sa konjskom zapregom, pomagali i ostali somborski nosioci davno izgubljenih majstorskih i umetničkih zanata, pošto kompletiranje ovako reprezentativnog fijakera nije bilo kao „poljem preći“.
- Na njemu su vrata sa dva ručno oslikana grba, koje je uradila Mia Džidara, dok je majstor-tapetar Šandor Vizi radio tendu i sedišta tapacirao. U delu tende mu je pomagao Nikola Đuran, naš somborski čuveni sarač u čijoj radionici se ovaj zanat prenosi sa kolena na koleno već generacijama unazad – ponosan je na dobru saradnju sa svojim kolegama Nedeljković, koji ističe kao poseban kuriozitet opštu želju da baš somborski majstori Gradu Somboru naprave jedan fijaker je ujedno prvi fijaker koji je kompletno urađen u Somboru od Drugog svetskog rata naovamo.
M. Miljenović
